Greinar og pistlar

Til lífs

img_3502Farðu með friði í ys og átökum heimsins.

Minnstu þeirrar kyrrðar sem er fólgin í þögninni.

Láttu þér semjast við fólk, án nokkurrar uppgerðar.

Segðu sannleikann greinilega en með stillingu.

Hlustaðu á aðra.

Allir hafa sögu að segja, sem þarfnast hlustandi huga.

Forðastu hégóma og mannjöfnuð.

Ávallt munu einhverjir verða þér óstyrkari eða ofjarlar.

Njóttu áforma þinna og árangurs í lífinu.

Sinntu starfi þínu vel, hvert sem það er.

Í því er blessun fólgin í brigðulli gæfu tímans.

Vertu varkár í viðskiptum, því veröldin er full af vélráðum.

Gættu að eigin samkvæmni.

Gerðu þér ekki upp ástúð og hlýju.

Láttu ekki kulda næða um ástina þína.

Ástin er eilífðarblómstur á akri tímans.

Öðlastu visku áranna með stillingu og án eftirsjár.

Gefðu frá þér með reisn það, er tilheyrir æskunni.

Hlúðu að andlegum styrk þínum, svo þú eigir festu í andstreymi.

Temdu þér sjálfstjórn, en einnig ljúfmennsku gagnvart eigin sjálfi.

Mundu að einmanaleiki og hræðsla eru gróðrarstía óttans.

Eins og gróður jarðar og stjörnur á himni ert þú barn alheimsins.

Þú breytist eins og hin mikla lífkeðja veraldar.

Lifðu í sátt við Guð, hver sem verk þín hafa verið

eða munu verða í sviftingum lífsins.

Mundu að þrátt fyrir sorgir og áföll er veröldin undurfögur.

Hafðu hamingjuna að stöðugu markmiði.

(Snörun sáþ á heilræðabálki. Heimildir greinir á um aldur og uppruna)

Prédikanir

Freki kallinn

grimanManstu eftir Dallasþáttunum í sjónvarpinu? Einu sinni var Ewing gamli, pabbi Dallasbræðranna, að kenna Bobby hvernig hann ætti að koma sér áfram. Hann sagði við hann og var að kenna honum meginregluna: “Enginn gefur þér vald. Vald er eitthvað sem maður hrifsar til sín.” Dallasserían er nú kannski ekki lífsleikniþáttur fyrir unglinga, en setning ættföðursins um hið grímulausa, hrifsandi vald er eftirminnileg. Hún tjáir vel hvernig freki kallinn hegðar sér. „Power is not given to you. It is something you take!“

Eitthvað sem þú tekur þér! Valdið, sem þú hrifsar til þín! Þetta er Voldemortviska veraldar. Allt of margar frekjur ganga lausar í samfélaginu, sópa að sér fjármuni, reyna að ná bestu sætunum, aðstöðunni, hrifsa til sín valdastöðurnar. Dallassápan hefur lekið út í allt samfélagið, en jafnframt rutt frá sér hinni mjúku lífsvisku sem allt nærir og eflir.

Í Biblíunni eru í margar sögur um aðila sem sækja í vald. Aðalhrifsir Biblíunnar og sá versti er Satan og er eins konar safnmynd og táknvera alls hins versta. Hann sogar til sín, tælir, rænir og brjálar. Samkvæmt arfsögninni var Satan sonur ljóssins, engill Guðs. Hann vildi þó meira af dýrðinni en honum bar, vildi meira. Og sóknin í vald varð honum að falli. Svona saga varðar alla, er um okkur öll. Við þurfum ekki að taka hana afar alvarlega.

Er frekjan að hrjá þig?

Guðspjallsvers dagsins – í þriðja guðspjallinu – fjallar um það þegar fólk sest í rangt sæti og það er ein birtingarmynd þess að vera í ruglinu. Guðspjallið er um freka kallinn – og freku konuna. Lúkasarguðspjall er bók veislunnar og okkur er sagt frá samkvæmi. Jesús situr til borðs með hópi fólks. Venjan var að heiðursgesturinn talaði um lífið og trúna. Það var nú reyndar uppáhaldsefni Jesú eins og við vitum. Hann hefur sjálfsagt séð vandræðagang fólks við að finna sér rétt sæti. Freki kallinn hefur verið að troða sér og Jesús vísar til uppákomunnar til kenna tilheyrendum sínum lífsleikni. Auðvitað þekktu nærstaddir hinar stífu sætareglur. Enginn fór beina leið til gestgjafans og hlammaði sér niður honum til hægri handar. Og erindi Jesú er: Ertu freki kallinn inn við beinið. Er frekjan að heltaka þig?

Draumur þinn?

Viltu vekja athygli? Langar þig til að vera aðalkallinn – aðalkonan? Viltu verða frægur, ríkur, voldugur? Í undirbúningi kosninga eru þetta góðar spurningar. Kemur þú þér þar fyrir sem þín er ekki vænst og þú átt ekki að vera? Eða bíður þú og lætur vísa þér til sætis? Niðurstaða Jesú er að “…hver sem upphefur sjálfan sig, mun auðmýktur verða, en sá sem auðmýkir sjálfan sig, mun upphafinn verða.”

Hver er syndin?

Þessi íhugun um sætaröðun smellpassar inn í tíma okkar. Hún varðar eðli og hlutverk okkar allra. Marteinn Lúther minnti á að maðurinn væri incurvatus in se ipsum, kengboginn inn í sjálfan sig. Það heitir á einfaldri íslensku að vera sjálfselskur – frekjubeygla. Þau sem gera sjálf sig að nafla tilverunnar eru sjálfhverf. Fólki er ætlað að vera upprétt í samskiptum við fólk, náttúru og Guð. En þegar fólk bregst þeirri köllun sinni bognar það inn í sjálft sig. Þá riðlast allt, tengslin bresta og samskiptin. Freki kallinn eyðileggur lífið.

Hrokinn – hubris

Þessa innsýn höfum við Vesturlandabúar þegið í arf bæði úr hinni grísku og gyðinglegu hefð. Grikkirnir sögðu margar rosalegar sögur um þau, sem ekki þekktu mörk sín og ætlaðu sér aðra stöðu en mönnum er fært að skipa. Vefarinn Arachne ætlaði sér að sigra gyðjuna Aþenu í vefnaði. Hroki hennar varð til að henni var breytt í könguló. Draumasveinninn Narcissus tapaði glórunni og lífinu vegna ástar á sjálfum sér. Hann dó beinlínis af því að dást að spegilmynd sinni. Grikkirnir sáu, að þegar menn ætla sér annað og meira en mönnum ber, fer illa. Þeir kölluðu slíkt hroka, hubris. Þegar spekingurinn Evagrius frá Pontus setti fyrstur saman lista hinna verstu synda var hrokinn þar með. Síðar ákvað Gregor páfi á sjöttu öld hverjar dauðasyndirnar væru. Hrokinn hefur síðan oft verið talin meginsyndin og möndull hinna lastanna.

Einkenni hrokans

Hvað einkennir freka kallinn og freku konuna? Þau vilja vera miðja gæðanna. Hinn hrokafulli hefur alltaf rétt fyrir sér. Þú þarft ekki lengi að svipast um til að sjá slíka snillinga! Þegar eitthvað fer aflaga kemur hinn freki sök á aðra og býr til sökudólga. Hinn sjálfhverfi gengst ógjarnan við nokkurri sök. Hinn sjálfhverfi býr til óvini og vandkvæði sem berjast skal gegn. Einu gildir hvort það er í einkalífinu eða í pólitíkinni. Nazistarnir minntu alltaf á sökudólgana, kommarnir líka. Því miður er alltof mikið af heimspólitík okkar samtíðar með einkennum hinnar hrokafullu frekju. Þau “hin” eru sek, hinar þjóðirnar og eða hóparnir eru dólgarnir.

Frekjan deyðir

Frekjan er sjúkdómur, sem allir líða fyrir nema einna helst sá sem sjúkur er. Fíklar eru skýr mynd hins hrokafulla, haldnir sjálfsblekkingu og reyna alltaf að sannfæra aðra um eigin blekkingu. Hinn freki er sama marki brenndur, reynir að beygja aðra til fylgilags við sig. Hrokinn reynir að smækka tilveruna, einhæfa og rýra. Frekjan deyðir. Fólk tapar ávallt þar sem hrokinn stjórnar. Þar sem hrokafrekjan verður alger, hjá þeim sem hafa tapað siðferðiskennd og dómgreind, eru samferðamennirnir, makar, börn, ættingjar og vinnufélagar notaðir sem tæki til að ná dýrð, aðdáun, völdum eða fjármunum. Hrokinn er hið djöfullega í samfélaginu. Frekjan er alls staðar umhverfis okkur og líka í okkur sjálfum.

Auðmýktin – andstæða hrokans  

Hver sem upphefur sjálfan sig mun auðmýktur verða, en sá sem auðmýkir sjálfan sig mun upphafinn verða. Þetta er boðskapurinn. Þessu vill Jesús miðla okkur. Auðmýktin, hver er hún og hvað er hún? Er mögulegt að vera auðmjúkur í hinni freku samkeppni? Já, vegna þess að auðmýkt er ekki það að vera geðlaus gufa. Auðmýkt er ekki sakleysi kjánans.

Auðmýkt er andstæða frekjunnar. Hin auðmjúku eru æðrulausir höfðingjar samstöðu og lífsverndar. Hin auðmjúku gera sér grein fyrir að öll erum við jafn mikilvæg, að aðrir eru ekki tæki í eigin þágu, heldur markmið í sjálfum sér eins og bæði Jesús Kristur og siðfræði Immanúels Kants minna okkur á. Á vegi auðmýktar lærum við, að við erum ekki nafli heimsins heldur fögur og fullgild meðal annarra fagurra og fullgildra. Við lærum að við eigum rétt – en þó ekki allan réttinn ein. Við göngumst við að við erum mikilvægur hlekkur í neti veruleikans en ekki miðdepill. Við skiljum að tilveran er fjölbreytileg og margbrotin og við megum gleðjast óttalaust gagnvart því sem er öðru vísi.

Það er ekki auðmjúk afstaða að halda að maður sé neðstur alls sem er og eigi að vera þar. Það er afrakstur lélegrar sjálfsmyndar. Auðmýkt hefur ekki með tap að gera, heldur er geðstyrk viska og heilbrigð veraldarsýn.

Hin fremstu eru hógvær og vitur

Mundu eftir anda boðorðanna: Ég er Drottinn Guð þinn. Þú skalt ekki aðra Guði hafa. Þar eru skilin dregin. John Milton kenndi í Paradísarmissi að frekjan væri upphaf og forsenda annarra synda, hið djöfullega afl, sem við eigum í okkur, reynir að draga okkur á tálar, vill sannfæra okkur um að heimurinn eigi að lúta okkur. Þegar dýpst er skoðað er hrokinn uppreisn gegn Guði. Baráttan við frekjuna í okkur er því trúarbarátta þegar grannt er skoðað. Lestu Passíusálmana og þú munt nema sama boðskapinn.

Hin djúpa alvara í sögu Jesú er að veisluherrann í lífsveislunni er Guð sjálfur. Sætaröðunin er ekki af tagi Ewingpabbans, ekki samkvæmt handbók hins illa eða Furstum stjórnsnillinga (Machiavelli). Þar hrifsar enginn, þar er freki kallinn ekki í aðalsætinu. Þar eru allir menn uppréttir, tengdir og glaðir. Því þar er auðmýktin og lífsvitið. Í hvaða sæti ertu þú?

Prédikun 18. september 2016.

Lestrar 17. sunnudags eftir þrenningarhátíð, skv. A-textaröð.

Lexían Orðskv. 16.16-19

Hversu miklu betra er að afla sér visku en gulls
og ákjósanlegra að afla sér hygginda en silfurs.
Braut hreinskilinna er að forðast illt,
að varðveita sálu sína er að gæta breytni sinnar.
Drambsemi er undanfari tortímingar,
og oflæti veit á fall.
Betra er að vera lítillátur með auðmjúkum
en að skipta herfangi með dramblátum.

Pistillinn Ef. 4.1-6

Ég, bandinginn vegna Drottins, áminni yður þess vegna um að hegða yður svo sem samboðið er þeirri köllun, sem þér hafið hlotið. Verið í hvívetna lítillátir og hógværir. Verið þolinmóðir, langlyndir og umberið hver annan í kærleika. Kappkostið að varðveita einingu andans í bandi friðarins. Einn er líkaminn og einn andinn, eins og þér líka voruð kallaðir til einnar vonar. Einn er Drottinn, ein trú, ein skírn, einn Guð og faðir allra, sem er yfir öllum, með öllum og í öllum.

Guðspjallið Lúk. 14.1-11

Hvíldardag nokkurn kom Jesús í hús eins af höfðingjum farísea til máltíðar, og höfðu þeir gætur á honum. Þá var þar frammi fyrir honum maður einn vatnssjúkur. Jesús tók þá til máls og sagði við lögvitringana og faríseana: „Er leyfilegt að lækna á hvíldardegi eða ekki?“ Þeir þögðu við. En hann tók á honum, læknaði hann og lét hann fara. Og Jesús mælti við þá: „Nú á einhver yðar asna eða naut, sem fellur í brunn, mun hann ekki óðara draga það upp, þótt hvíldardagur sé?“ Þeir gátu engu svarað þessu.

Jesús gaf því gætur, hvernig þeir, sem boðnir voru, völdu sér hefðarsætin, tók dæmi og sagði við þá: „Þegar einhver býður þér til brúðkaups, þá set þig ekki í hefðarsæti. Svo getur farið, að manni þér fremri að virðingu sé boðið, og sá komi, er ykkur bauð, og segi við þig: ,Þoka fyrir manni þessum.’ Þá verður þú með kinnroða að taka ysta sæti. Far þú heldur, er þér er boðið, og set þig í ysta sæti, svo að sá sem bauð þér segi við þig, þegar hann kemur: ,Vinur, flyt þig hærra upp!’ Mun þér þá virðing veitast frammi fyrir öllum, er sitja til borðs með þér. Því að hver sem upp hefur sjálfan sig, mun auðmýktur verða, en sá sem auðmýkir sjálfan sig, mun upp hafinn verða.“

Útfararræður

+ Þorleifur Stefán Guðmunsson +

Allir fasteignasalar þekkja eða kannast við Þorleif á Eignamiðlun. Hann lagði grunn að vinnutóli fasteignasala, forritinu hefur verið notað við útreikning lána og við sölu. Þau sem hafa unnið í þessum geira samfélagsins vissu að Þorleifur var ábyrgur og natinn. Honum mátti treysta. Ég heyrði nýlega sögu um að fasteignasali var fenginn til að meta fasteign svo hægt væri að bera saman við mat Eignamiðlunar. Honum var sagt að það hefði verið Þorleifur Guðmundsson sem mat. Þá sagði hann. „Ef Þorleifur á Eignamiðlun er búinn að meta, þá verður engu bætt við. Honum má treysta.“ Þetta er fögur umsögn samkeppnisaðila en túlkar afstöðu kollega Leifa til hans. Matið hans Leifa var eins konar hæstiréttur.

Ætt og uppruni

Leifi Þorleifur Stefán Guðmundsson fæddist í Keflavík 1. febrúar árið 1957. Foreldrar hans voru Guðmundur Helgi Gíslason og Guðfinna Jónsdóttir. Bæði voru úr Garðinum á Reykjanesi. Þar bjó Leifi fyrstu árin í blíðviðri og veðurbáli.

Leifi var yngstur í systkinahópnum. Eldri eru Marta, Ingibjörg Jóhanna, Jón og Sigrún. Þau komu í heiminn á sjö árum. Það var því oft mikið fjör í bænum á bernskuárum Leifa. Svo var líka fjöldi barna í Garðinum og Leifi var leiðtogi í barnaskaranum.

Leifi sótti skóla í heimabyggð en eftir landspróf fór hann í Menntaskólann á Laugarvatni. Hann flutti þar með að heiman og varð að treysta sjálfum sér og flétta eigið líf. Honum leið vel á Laugarvatni og bar æ síðan góðan hug til ML en þaðan lauk hann stúdentsprófi árið 1977. Eins og Jón, stóri bróðir hans, hafði Leifi hug á raunvísindum og fór í líffræðina. Hann lauk B.Sc.-prófi í líffræði frá Háskóla Íslands árið 1981.

Líffræðin og Eignamiðlun

Leifi hafði burði, gáfur og getu til að verða góður líffræðingur. Og við hefðum alveg getað ímyndað okkur hann sem frábæran kennara eða öflugan rannsóknarmann í heimi fræðanna. En ævistarf hans varð á öðru sviði. Fyrst starfaði Þorleifur með námi hjá Íslenskum aðalverktökum. Svo hóf hann störf á fasteignasölunni Eignamiðlun í Reykjavík árið 1981 og starfaði við fasteignasölu óslitið til dauðadags. Leifi var sá lukkuhrólfur að vera sæll í starfi og vinnu alla tíð. Hann stóð alltaf með sínu liði í lífinu, í einkalífi, íþróttum og líka vinnulífi. Þegar hann hafði gengið til liðs við Eignamiðlun stóð hann með sínu fyrirtæki, vinnufélögum og verkefnum. Og alla daga var hann sæll í starfi og var í besta starfi í heiminum. Hann skemmti sér og vinnufélögunum með uppátækjum, en það var svona eins og að skilla á leiðinni að markinu, sækja fram og klára sölu. Og við sem fylgdumst með Leifa við að meta, sýna eða ráðleggja við fasteignaviðskipti gátum ekki annað en dáðst að honum. Hann var sérlega farsæll í starfi, kappsamur, marksækinn, ósérhlífinn, vinnusamur, glöggur, kátur og heillyndur. Hann var ávallt ákveðinn í að Eignamiðlun ætti alltaf að vera besta fasteignasalan á Íslandi. Því varð hann þessi frábæri fasteignasali og sómi Eignamiðlunar. Og við megum gjarnan muna að Leifi var á Eignamiðlun í liðlega 35 ár. Það er afar fátítt um menn af hans kynslóð og á hans aldri að hafa verið sælir á sama vinnustaðnum í svo langan tíma. Það sýnir festu hans, heillyndi og traust.

Leifi lauk námi til löggildingar fasteigna-, fyrirtækja- og skipasala árið 2005 og kenndi nokkur misseri hjá Endurmenntun Háskóla Íslands. Hann lauk prófi frá Matsmannaskóla Íslands og sat í stjórn Matsmannafélags Íslands frá árinu 2004.

Félagsmálamaðurinn

Leifi var sérlega hæfur í mannlegum samskiptum. Hann sótti í glaðan félagsskap og kom víða við sögu. Hann var félagi í Oddfellow-reglunni. Í Leifa bjó líka músk og í tónlistinni varð hann músíkfræðingur á áhugasviðum sínum. Leifi gat haldið lærða fyrirlestra um Peter Gabriel, Genesis, Sigurrós eða einhverja aðra músíkdýrð. Og vinur hans minnist að hann hafi ekki látið trufla sig þó gjaldmælirinn tikkaði ef hann var komin á flug við áhugasaman og Gabrielþyrstan leigubílstjóra. Leifi, sem hafði byrjað tónlistarnám, lærði á fullorðinsaldri að meta sitt eigið raddhljóðfæri og söng í Karlakór Grafarvogs frá stofnun kórsins.

Íþróttamaðurinn

Leifi hafði hreyfiþörf. Strax í bernsku sótti hann í hreyfingu og hvers konar íþróttir. Hann varð snemma stór og kröftugur og þegar hann þurfti að flýta sér með félögum sínum í Garðinu, skellti hann jafnvel einum félaganna á bakið til að sá drægi ekki úr hraða og yfirferð. Leifi stundaði alls konar íþróttir um æfina. Hann var ekkert að sýta ef engir vildu leika. Hann fór bara út á tún og þjálfaði sjálfan sig í alls konar markmannsskutlum. Leifi var m.a. markvörður meistaraflokks knattspyrnufélagsins Víðis í Garði á árunum 1977-1984 og þrátt fyrir allar annir og ómegð skellti hann sér á æfingar suður eftir. Svo var hann liðtækur körfuknattleiksmaður og keppti í meistaraflokki Íþróttafélags stúdenta í mörg ár. Og Leifi hafði gaman af því að geta státað af því að hafa keppt við Barcelona. Það eru ekki margir Íslendingar sem geta laumað slíku inn í karlaraupið. En það var reyndar í körfu en ekki á Camp Nou. Síðari árin æfði hann badminton með börnum sínum og vinum sér til heilsubótar.43

Púlarar og og YNWA

Svo er nú Liverpool sérstakur kapítuli. Og segja verður hverja sögu eins og hún er. Leifi byrjaði sinn feril með því að fylgjast með skyttunum í London, Arsenal. En svo kom hann til sjálfs sín og varð alheill púlari, stuðningsmaður Liverpool. Það er gaman að koma sjónvarpsherbergi Leifa í kjallaranum í Jakaselinu. Það er eins og helgirými, kapella. Margar gerðir af Liverpooltreflum eru þar, bolir af ýmsum árgöngum og áhugavert Liverpooldót. Hann, félagarnir og fjölskyldan fóru í ferðir á Anfield til að hvetja sína menn, hafa gaman, æpa og faðma og kannski stundum tárast svolítið. Svo var stuðningsmannahópur púlara svo elskulegur og rausnarlegur að láta klappa nafnið hans Þorleifs á stein og koma fyrir á Anfiled. Þar á hann bautastein svo lengi sem Anfield lifir. Púlararnir standa saman og ganga auðvitað líka saman. Það er áhrifaríkt og raunar stórkostlegt að hlusta á eða syngja You never walk alone. Og skammtstöfunin YNWA fer á krossinn á leiðinu hans Leifa.

73Nú fer að rofa til, Liverpool lofar góðu. Klopp er maður kraftaverkanna og trúarinnar. Grínarar annarra liða munu ekki halda lengur fram að YNWA standi fyrir setninguna: You never win away! Nú er runnin upp ný tíð. Og við sem sjáum nú á bak Leifa megum trúa að lífið sé skemmtilegt, alltaf séu nýir möguleikar, líka í handaheimi Guðs. Leifi, sem alltaf var í Liverpooltreyju – eins og þið sjáið dæmi um í sálmaskránni – er vísast kominn í glitrandi treyju og farinn að verja mark með himneskum púlurum. Lífið er ríkulegt og undursamlegt þeim sem þora að sjá meira en efnið, hafa næmni fyrir himneskum húmor og trúa gleðifréttum Guðs. Þess vegna þori ég að sjá Leifa í ljósi eilífðar, í nýrri treyju, en ég held að hann þurfi engan trefil!

Inga og hamingjan

inga-og-leifi-2Leifi var láns- og hamingjumaður í einkalífi. Inga var honum dásamlegur maki sem hann gat alltaf treyst, hafði húmor fyrir honum, studdi hann og styrkti. Hún var tilbúin að reka hið stóra heimili þeirra og Leifi kunni að meta sína frú. Það var vermandi að heyra hvernig Leifi talaði um hana Ingu sína. Í því er hann fyrirmynd börnum sínum, vinum og öllum eiginmönnum um hvernig ræktuð ást er í framkvæmd.1

Þau Inga sáu hvort annað hjá vinum og það var ekki logandi ást við fyrstu sýn, en eitthvað gerðist við aðra sýn og því betur sem þau horfðu á hvort annað þeim mun betur sáu þau manngæðin sem rímuðu svo vel hjá þeim. Og eldurinn þeirra skíðlogaði til hinstu stundar. Þau Þorleifur og Ingibjörg Sigurðardóttir gengu í hjónaband 6. ágúst 1983 og bandið þeirra trosnaði aldrei. Fyrst bjuggu þau í kjallaranum við Flókagötu, hjá foreldrum Ingu, þeim Audrey og Sigurði. Svo fóru þau um tíma inn í Hlíðar, í Eskihlíð 11.

Engjaselið

Þar á eftir tóku við hamingjuár í Engjaselinu. Þau Inga bjuggu í einstöku samfélags- og kraftaverkahúsi ef trúa má frásögum Leifa. Það var og er gaman að hitta Engjaselsfólkið á heimili Ingu og Leifa, svo djúp vinátta bast milli þessara barnafjölskyldna á spírunartíma í lífi þeirra. Konurnar urðu vinkonur og þær Engjaselssystur hittast enn. Karlarnir léku saman við börnin úti og Leifi spilaði við íbúana körfu úti á flöt. Svo áttu karlarnir sér sameiginlegt fyrirtæki. Þeir komu sér niður á stórkostlegar aðferðir við að vinna í getraunum. Þeir hittust á fimmtudögum og skemmtu sér við að fylla út seðlana. Og þegar félagarnir í Tippmilljónafélaginu höfðu unnið allt sem hægt var að vinna með góðu móti héldu þeir áfram að grínast og glensast. Og börnin urðu félagar í þessu góða og gjöfula húsi.

Börnin og afkomendur

Börn Þorleifs og Ingibjargar eru fimm.

Elstur er Sigurður James sem kom í heiminn í desember árið 1980. Kona Sigurðar er Ólöf Birna Margrétardóttir. Börn þeirra eru Ingibjörg Soffía (2009), Stefán Daði (2011) og Margrét Birta (2013).

Elín, eina dóttirin í barnahópnum, fæddist í júlí árið 1984. Hennar maður er Pétur Rúnar Sverrisson. Þau eiga Ásdísi Ösp (2007) og Alexöndru Fjólu (2010).

Kári er tvíburabróðir Elínar. Bjarki er vormaðurinn í hópnum. Hann kom í heiminn í mars 1993. Og Bjartur rekur lestina. Hann er vetrarmaður eins og Sigurður og fæddist á nýju ári, í janúar, árið 1995.82

Þegar þessi stóri barnahópur Ingu og Leifa hafði sprengt af sér íbúðina í Engjaselinu festu þau kaup á Jakaseli 29 og fullgerðu. Þar varð mikil og góð mannlífshöll og miðstöð stórfjölskyldunnar. Þangað koma börnin frá útlöndum eða til fjölskyldufunda. Og þar ríkir andi Leifa og Ingu.63

Minningarnar um Leifa

Hvernig manstu svo Leifa? Manstu hve kátur hann var? Alltaf var stutt í sprellið. Í honum bjó elskulegur og áreitnislaus húmor. Hve mörg ykkar urðu fyrir glensi frá honum? Ég þori eiginlega ekki að biðja ykkur að rétta upp hendur – en margar gætu farið á loft!

Munið þið hve umtalsfrómur og tillitssamur Leifi var ávallt? Hann lagði gott til allra og hafð lag á að lægja öldur. Af því að hann var svo hlýr og góður fyrirgafst honum góðlátlegt símaat. Smáleikrit eða gleðisveifla varð til að efla vinnustaðamóralinn og hleypa kæti í vinahópinn og fjölskyldulífið.

Leifi efldi fólk. Hann hafði gott lag á börnum og hafði áhuga á fólki á öllum aldri. Mannvirðingin skilaði honum einstökum árangri í störfum í flókinni og krefjandi vinnu við fasteignakaup, þar sem höndlað er með æfitekjur fólks, lán þeirra eða ólán. Mannvirðing Leifa var ómetanlegur grunnur í starfi hans. Hann var alltaf ábyrgur, gerði eins vel og hann gat og vildi tryggja að fólk nyti réttra upplýsinga og kjara og gæti tekið upplýstar ákvarðnir í stóru málum lífsins.

Manstu eftir útvistarmanninum Leifa eða sumarbústaðakarlinum? Manstu eftir hve góður kennari hann var? Sérðu fyrir þér brosglottið hans Leifa? Manstu hve fljótur hann var að ljúka því sem hann vann við? Manstu hve gaman Leifi hafði af að taka hluti sundur, en kannski síður að setja saman þegar hann var búinn að skilja snilld gangverksins. Manstu eftir Leifa í miðahallæri í Liverpool? Manstu hve hugaður hann var? Manstu að Leifi sagði óhikað að hann hafði bestu vinnu í heimi? Manstu æðruleysi hans í lífinu og hvernig hann lengdi í lífi sínu með lífsafstöðu sinni? Manstu eftir hve snöggur Leifi var þegar fólk notaði málið markalaust? Að þau, sem sögðu að eitthvað væri ógeðslega gott, fengu strax spurningu hvort það væri virkilega svona vont! Manstu eftir Leifa á tónleikum og hve glaður hann gat orðið að fá óvænt miða á Peter Gabriel? Manstu hvað hann gat verið ráðagóður og ráðhollur? Jafnvel níu ára guttinn sagði örvæntingarfullri systur sem hafði lent í vondum málum: „Það er alltaf best að segja satt.“ Og það iðkaði hann síðan sjálfur.hjonavigsla

Garðsmaraþonið og Guðsengið

Og nú er hann farinn. Þegar Leifi var strákur í Garðinum var hann fullur af hugmyndum um möguleika lífsins og hvað hann gæti gert og afrekað. Hann heillaðist af afreksmönnum, t.d. mönnum sem gátu hlaupið maraþon. Og Leifi gat allt sem hann ætlaði sér – næstum allt. Pabbi hans hafði slegið túnið og var búinn að raka í garða. Leifi, sem átti hjól með hraða- og lengdarmæli hljólaði ysta hringinn á túninu og mældi nákvæmlega vegalengdina. Svo reiknaði hann hvað þyrfti að hlaupa marga hringi kringum túnið til að ná að hlaupa alla 42195 maraþonmetrana. Og af því að Leifi var leiðtogi barnanna í Garðinum fór hópur af krökkum með honum til að hlaupa Garðsmaraþonið mikla og í boði Leifa. Svo hljóp hópurinn af stað en þeir taka í kílómetrarnir þegar búið er að hlaupa einn eða tvo klukkutíma. Svo var aðeins einn eftir – Leifi langhlaupari. Systur hans báru í hann vatn og næringu og áfram hélt hann. Hann hætti ekki fyrr en hann hafði hlaupið rúmlega 42 kólómetrana. Þannig var Leifi. Hann hljóp til enda. Og nú er þessi mikli maraþonmaður gæðanna hlaupinn inn í eilífðina. Alltof snemma, alltof hratt og við sjáum á eftir honum inn á Anfield eilífðar. Það er sóun að Leifi skuli vera farinn, mikið harmsefni öllum sem honum tengdust.

Inga hans, börnin, systkinin, barnabörnin og allir vinirnir eiga ekki lengur í honum styrk, gleði og stuðning. En trúmönnum er gott að vita hann er á góðum leik, á góðum velli og í góðum hóp. Leifi skilur eftir sig stórkostlegar minningar – hversu ljúf-sárar sem þær eru við skilin. Og hann verður þar ekki einn – hann gengur ekki einn – því Guð gengur með okkur. Og því getum við sagt og sungið að við munum aldrei ganga ein.

Guð geymi Leifa og varðveiti þig og hjálpi þér til að njóta hvers dags, því allt er að láni úr eilífiðinni. Amen

Óli Rúnar Ástþórsson getur ekki verið við þessa útför og biður fyrir kveðjur sínar. Sömuleiðis hefur mér verið falið að bera ykkur kveðju frá Sossu og Margréti Sif í Gautaborg.

Bálför. Jarðsett í Sóllandi. Erfidrykkja á Kjarvalsstöðum.

Prédikanir

Hvernig er Guð?

IMG_3082Í vikunni komu tveir ungir menn í Hallgrímskirkju og báðu um viðtal við prest. Þeir komu frá austurhluta Belgíu, settust niður í sófann hjá mér og var mikið niðri fyrir. Þeir upplýstu að þeir væru ekki komnir til Íslands til að skoða íslenska náttúru eða íslenskt mannlíf. Nei, þeir voru komnir til að hitta forseta Íslands og presta á Íslandi. Ég gat alveg skilið að þeir heimsæktu kirkjur og ef þeir rækjust á prestana ræddu þeir við þá líka. Nei, þeir voru ekki kirkjutúristar. Þegar þeir komu í Hallgrímskirkju fóru þeir ekki inn í kirkjuna og höfðu takmarkaðan áhuga á húsinu, listinni og söfnuðinum.

Undir dómi?

Þessir ungu Belgar voru í afar sértækum erindagerðum við forsetann og prestana: „Við erum komnir til að vara fólk við dómi Guðs, vara fólk við til að það iðrist.“ Og þeir upplýstu að siðferðilegt ástand íslensku þjóðarinnar væri slæmt. „Ef þið takið ekki til hjá ykkur verðið þið fyrir alvarlegri refsingu.“ Þetta voru skilaboðin.

Það sló mig að þessir unglingspiltar töluðu og hegðu sér eins og þeir væru þrjú þúsund ára spámenn sem komu með hræðilegan boðskap út úr eyðimerkurryki Miðausturlanda. Fyrst hélt ég að þeir væru að ýkja eða væru með falda myndavél. Svo fór ég að ímynda mér að þeir væru að leika nútímaútgáfu að Jónasi spámanni sem endaði í hvalnum áður en hann fór til Ninive. En svo dagaði á mig að þessi strákar voru komnir alla leið til Íslands til að hitta Guðna Th. Jóhannesson og fjölda af prestum til að tilkynna okkur að við yrðum að snúa baki við öllum nútímaviðmiðum t.d. um samskipti kynja, bæta okkur stórlega í siðferðinu og breyta um trúarafstöðu. Ef ekki, ja þá myndum við farast í eldgosi. Annar þeirra hafði orðið fyrir vitrun. Hann fullyrti að Guð hefði sagt honum þetta beint eins Guð talaði forðum við spámanninn Jónas.

Siðferðileg sýn?

Mér fannst heimsókn dómsspámannanna vondur gjörningur. Það var reyndar furðulegt að þeir sæktu svo langt í burtu frá aðstæðum og þörfum heimahaganna. Eru ekki næg verkefni í Belgíu? Mikil spenna hefur ríkt m.a. vegna múslima sem stýrðu árásum á París fyrir tæplega ári síðan. Hafa þessir ungspámenn hlutverk heima fremur en að fara í trúarvíking til Íslands? Siðferðilega fjarsýnir frekar en nærsýnir?

Þroskaskeiðin

Augljóst var af samtölunum að þessir drengir væru að fara í gegnum þroskaskeið. Mér var ljóst að þeir væru í leit að hlutverki og tilgangi með eigið líf. Flest ungt fólk reynir að spegla eigin hlutverk og drauma í speglum annarra. Flest ungt fólk finnur sér fyrirmyndir, hvort sem það er í fótbolta, pop-menningu, celebum eða snillingum og reynir að líkja eftir fyrirmyndum til að móta eigin stefnu. Mínir strákar horfa á bestu fótboltamenn í heimi og máta sig í íþróttalíf. Mig grunaði að þessir strákar hefðu nördast í einhverjum menningarkima og notað þrjú þúsund ára spámannstexta til að varpa vonum um eigin afrek yfir á Ísland.

Og ég þakkaði Guði í hljóði fyrir að þeir voru ekki í sjálfsvígshugleiðingum – ætluðu ekki að framfylgja einhverjum reiðiórum með því að sprengja eða skjóta Íslendinga. Nei, dómurinn sem þeir boðuðu var eldgos sem þeir ætluðu ekki að framkalla sjálfir heldur myndi Guð taka tappann úr eldfjallinu. Og ég benti á að eldgos væru algeng á Íslandi, stór og smá – það væri þekking í landinu að bregðast við og vissulega væru Katla og Hekla komnar á tíma. Og eldgosin hefðu aukið túrismann í seinni tíð. Meira segja væru ræktunaraðstæðurnar á Þorvaldseyri undir eldfjallinu Eyjafjallajökli betri nú en fyrir gos.

Vondi eða góði Guð?

„Hvað finnst þér um þennan dómsboðskap?“ spurðu Belgarnir, hissa á að ég var til í að ræða við þá. Ég svaraði þeim að allir menn þyftu reglulega að skoða sinn gang, hugsun, stefnu og verk. Allir gerðu mistök sem mikilvægt væri að viðurkenna, biðjast afsökunar á og bæta fyrir. Það væri verkefni okkar allra rækta samband við Guð, menn og náttúru.

Ég væri algerlega ósammála þeim um bókstarfstúlkun þeirra á Biblíunni og hvernig þeir töluðu um Guð. Þeir veldu út ofbeldistexta og skildu ekki stóra samhengið sem Jesús hefði tjáð og sýnt svo vel. Það versta væri að þeir töluðu um Guð eins og Guð væri refsiglaður, pirraður karl. Svoleiðis guðsmynd væri alltaf aðeins vörpun á eigin pirringi, eigin vanlíðan og eigin reiði. Þegar fólk megnaði ekki að leysa vanda sinn, varpaði fólk honum yfir á aðra og teldi að Guð væri að baki. Ofbeldismúslimarnir í Evrópu vörpuðu vanlíðan sinni og reiði yfir hve illa hefði verið farið með múslima yfir á samfélagið. Þeir réttlættu eigin ofbeldisverk með því að nota Guð sem einhvers konar göfgun. Slík guðsmynd væri fjarri þeirri guðsmynd sem Jesús Kristur hefði túlkað, sýnt og opinberað. Guð væri ekki reiður, dómaþyrstur, refsiglaður harðstjóri heldur þvert á móti elskubrunnur veraldar, ástmögur, kærleiksríkur faðmur.

Veröldin væri í lit – Guð elskar alls konar

Þeir glenntu upp augun og ég sagði þeim sögu af því að þegar ég var unglingur skipti ég veröldinni upp svart hvítt, í góða og vonda. En ég hefði á langri æfi lært að Guð er stærri en ég og mínar þarfir. Guð er stærri en þarfir lítilla reiðra karla í vandræðum og mun meiri en þarfir einstakra þjóða. Sá Guð sem ég þekki elskar múslima jafn mikið og kristna, heiðna menn jafn mikið og trúaða, listir jafn mikið og fótbolta, eldgos jafn mikið og tárvot smáblóm í sólarglennu sumarmorguns.

Þetta þótti þeim skrítin og of víðfeðm trú og siðferðið sem presturinn hefði túlkað allt of rúmt. Ég fullyrti að veröldin væri ekki svart-hvít heldur í lit. Guð elskaði alls konar. Það væri okkar lútherski arfur, þannig Guð þekktum við og í ljósi þess boðskapar túlkuðum við Biblíuna og hefðina. Og með það vegarnesti fóru þeir.

Guð ekki neikvæður hedur jákvæður

Og af hverju segi ég þessa sögu? Hún er ekki trúnaðarmál því þeir vildu að ég segði frá og flestir heyrðu um erindi þeirra. Ég segi ég þessa sögu svona ítarlega af því að í dag hefst fermingarfræðslan í Hallgrímskirkju og við getum notað þennan dómsgjörning til að gera okkur grein fyrir valkostum. Fólk kemur í þessa kirkju og aðrar kirkjur þjóðarinnar til að tala um trú, þroska, hlutverk, stefnu, líf í samfélagi og til hvers má vænta af okkur sem manneskjum og sem kristnum einstaklingum.

Boðskapur okkar er að Guð er ekki lítill, refsiglaður siðferðistappi, heldur stórkostleg nánd, sem umvefur okkur. Guð er ekki neikvæður heldur jákvæður. Guð blæs í okkur von, styrk, umhyggju, umburðarlyndi, hrifningu og öllu því besta sem til er í lífinu. Það eru alls konar stefnur til, aðilar og hlutir sem við getum sett í stjórnsæti lífs okkar. Í guðspjallstexta dagsins minnir Jesús á að við getum sett peningana í efsta sætið. Ef svo fer gerum við þau mistök að setja peninga í allt aðra stöðu en best hentar. Peningar eru ekki góður stjórnandi. Peningar eru bara tæki til að nota en ekki til að hlýða. Þegar við ruglumst og setjum peninga sem markmið þá verða afleiðingarnar rugl. Þá erum við komin með peningaguð en ekki handhægt verslunartæki.

Ekkert má ná tökum á okkur og móta, nema ofurgæðin sem gera okkur gott og bæta líf okkar. Okkur mönnum hættir til að setja það sem er á þarfasviðinu í bílstjórasæti lífsins. Ef við erum reið eða bitur vörpum við slíkum tilfinningum á líf okkar og látum stjórnast af þeim myrku þáttum. Ef við erum hvatalega bæld verða hvatir, t.d. kynhvöt, að stjórnvaldi lífs okkar. Ef við erum beygluð tilfinningalega vörpum við líklega vandanum yfir á öll tengsl við fólkið okkar. Hvað stjórnar þér, hvað viltu að sé leiðarljós þitt? Kirkjan getur verið þér frábær vettvangur til að hugsa um þroska þinn, hlutverk þín og þig sjálfan og sjáfa.

Á hvaða ferð ert þú?

Belgaunglingarnir eru farnir og ég hugsaði með mér: Þegar þessir strákar líta til baka eftir fjörutíu ár og hugsa um Íslandsdóminn mikla – þá munu þeir vonandi segja: „Já, þetta var merkileg ferð. Við héldum að við værum að kasta dómi yfir forseta, presta og íslensku þjóðina – en við vorum bara á okkar eigin þroskaferð. Það sem við héldum að væri fyrir aðra var okkar eigin þroskaglíma. Málið var ekki að Ísland tæki út þroska heldur við sjálfir.“

Nú ert þú á þinni ferð, þið sem eruð í kirkjunni í dag, ung eða eldri, fermingarungmenni, fjölskyldur, kórfólk frá Oslo, við starfsfólk kirkjunnar, þið sóknarfólk sem sækið messu. Þú ert á ferð – á þroskavegferð. Þú mátt gjarnan svara spurningunni sem varðar þig: Hver stjórnar þínu lífi? Eru það einhverjar sálarþarfir sem þú varpar yfir í vitund þína og réttlætir svo?

Eða hefur þú opnað fyrir þeim Guði sem gaf þér lífið, heldur þér á lífi alla daga, nærir þig fremur með von en dómi, kallar þig fremur til ástar en haturs, lýsir þér út úr myrkrinu og elskar hlátur og gaman? Það er svoleiðis Guð sem á heima í þessu guðshúsi, sem við tölum við og þráum að búi hjá okkur. Um þann Guð syngjum við, spilum fyrir í músík kirkjunnar og sjáum í leiftri listarinnar og sólarinnar í kirkjuskipinu. Við trúum á þann Guð sem Jesús opinberaði okkur. Sá Guð er ekki neikvæður heldur bara jákvæður.

Amen.

Hugleiðing í Hallgrímskirkju, 4. september, 2016. A-textaröð. 15. sunnudagur eftir þrenningarhátíð.

Prédikanir

Hjálp – hjálpaðu mér!

Hvað bregst fólk við þegar það lendir í lífsháska, t.d. fellur í ískaldan sjó og enginn bátur eða bjarghringur nærri? Ég hef hlustað á fólk lýsa viðbrögðum sínum. Og svo er líka æpt upp í himininn um hjálp.

Lífsópin

Hvað gerir flughrætt fólk þegar það lendir í flugdýfum í óveðri. Ég lenti einu sinni í rosalegu þrumuveðri yfir New York. Eldingar skáru myrk skýin og skruggurnar voru skelfileg nornaöskur. Um tíma var þögn farþeganna alger, nánast eins og í grafhýsi. Engar vélar lentu vegna óveðursins og flugvélin varð að bíða í risastórum flugstrokk yfir borginni. Allar vélarnar hringsóluðu og hentust til og tóku dýfur í öskrandi veðrinu. Þá ærðust nokkur af skelfingu og æptu í verstu kviðunum. Lífsþorstinn, lífsþráin spratt fram með miklum krafti.

Hvað gerir fólk þegar börnin veikjast og eru við dauðans dyr? Ég átti einu sinni dreng á vökudeild sem barðist fyrir lífi sínu. Og nokkur önnur voru á deildinni sem ekki var vitað hvernig reiddi af. Við, foreldrarnir, gengum um stjörf af ótta og bænirnir hrísluðust upp í hvelfingu himinsins. „Guð minn góður gefðu drengnum mínum líf.“ „Guð minn góður hjálpaðu stelpunni minni – ekki taka hana.“

Hvað gerir þegar þú þegar erfiðleikar steðja að þér og þú lendir í óskaplegum aðstæðum sem reyna á þrek, aðstæður, vit, þolinmæði og þrautsegju. Stundum verður álagið lamandi og fólk biður um að þessu megi linna og það geti komist út úr vandanum.

Hvað gerir þú þegar heilsan bilar? Ég hef horft í augu margra sem berjast við krabbamein. Ég bið fyrir mörgum sem eiga við skelfilegan heilsufarsvanda að etja. Hér í kirkjunni er m.a.s. bænastund í hverri viku – á þriðjudögum – þar sem beðið er fyrir veiku fólki. Á ögurstundum reynir á þroska fólks og hver er andleg festa þess. Og um hvað biður fólk? Lækningu, að verkir, mein læknist og að sjúkdómar víki. Fólk vill heilsu, gott líf.

Í hvaða aðstæðum leið þér verst? Hvenær var mest reynt á þig? Hvað gerðir þú þá? Hvernig brástu við? Baðstu annað fólk um hjálp? Hrópaðir þú til guðlegra máttarvalda? Trúir þú að frá Guði sé einhverja hjálp að fá?

Miskunna þú oss

Þessar spurningar, hugleiðingar og minningar eru til að ramma texta dagsins. Jesús var á ferð. Hann var við n.k. endimörk heimsins, þ.e. við samversku landamærin þar sem sómakærir fóru helst ekki. Og við þessi lífsmörk voru menn í lífshættu, tíu líkþráir menn alsettir sárum. Þeir voru menn sem allir forðuðust því sjúkdómur þeirra var hryllilegur og smitandi. Og líkþrá dró menn til dauða. Sjúkir menn rotnuðu eiginlega lifandi. Þeir voru því stórhættulegir, eins og geislavirkir. Fólk óttaðist þá og forðaðist þá fremur en að koma til þeirra. Þessi dauðasveit æpti til Jesú og bað hann að miskunna sér. Líkþráir menn eru sem tákn um allan vanda okkar og heimsins. Þeir æpa á hjálp af því þeir voru í lífsháska. Ekkert gat hjálpað þeim úr þessum nágreipum sem héldu fast og drógu þá niður í grafirnar hægt og örugglega. Hróp þeirra var einfalt en skýrt: „Jesús, meistari, miskunna þú oss!“ Í flestum mesum heimsins er þessi sama bæn beðin. Hún kemur frá þessum mönnum og öðrum sem kölluðu til Jesú: „… miskunna þú oss.“

Ranveruleg bæn?

Heyrum við þessi hróp? Skiljum við þau? Er þetta sem við segjum eða syngjum í upphafi messunnar bara orðagjálfur fólks sem nennir að fara á fætur á sunnudagsmorgni til að fara í kirkju? Er þetta merkingarlaus þula án blóðs, svita og tára? Þurfum við að taka glanspappírinn utan af messusetningunum? Þurfum við að þvo af okkur svolítið af slepju vanans, helgislepjunni líka? Getur verið að það gagnist okkur í vanda og lífi? Já, því allt sem er sagt og tjáð í messunni er um raunverulegt líf, um atburði í þínu lífi, tengist því sem þú ert og því sem þú upplifir. Við megum gjarnan skilja að orðin eru ekki himneska, utan við heiminn og í einhverju dauðhreinsuðu helgirými, heldur varða okkar innri mann, heilsu, samskipti, mat, hreyfingu, hlátur, áföll, flugslys, giftingar, börn – lífið í margbreytileika sínum.

Tíu líkþráir menn stóðu ekki í verklausri pásu við veginn og biðu eftir einhverri skemmtun. Þeir æptu vegna þess að lífi þeirra var ógnað, innan frá, utan frá, félagslega og trúarlega. Þó þeir stæðu þarna lifandi voru þeir samt dauðadæmdir menn. Og þeir tjáðu sín hjartans mál með orðunum: „Miskunna þú oss.“ „Kyrie elison“ eru þessi orð á grísku og til í þúsundum tónverka, kirkjutexta, bókmenntum og menningarefni. Í þessari setningu er orðuð þrá lífsins í landi dauðans. Í Biblíunni hefur miskunn verið heiti yfir hjálp sem fólki veitist til að það geti lifað. Miskunn er ekki eitthvað á himnum heldur á jörðu; varðar mat, hjálp gegn óttaefnum, hjálp í stríðum, náttúruhamförum og þegar börnin deyja, maki ferst, þegar sjúkdómar æða eða villidýr bíta. Að njóta miskunnar er að njóta lífs. Beiðnin um að verða miskunnað merkir að fólk fái heilsu, verði bjargað, fái svalað svengd maga og sálar.

Þakkarleysið

Hinir líkþráu voru á leiðarenda og hrópuðu út úr dauðadeildinni. Og þeir báðu Jesú Krist, um hjálp. Sagan er ekki um hvað eða hvernig Jesús fór að. Sagan er fremur um til hvers lífið er, möguleika í aðkrepptum aðstæðum. Sagan tjáir að Guð heyrir köll, bregst við, svarar fólki og styður það sem er gott og verndar líf. Og mennirnir fóru og í ljós kom við rannsókn að sjúkdómur þeirra var rénandi, sárin voru að gróa, þeir voru heilir. En sagan á sér skuggahlið. Við fáum við líka að vita að 90% gleymdu að þakka fyrir sig. Þeir voru svo fljótir að gleyma að aðeins 10% hópsins kom til að segja takk við Jesú Krist, sem gaf þeim lífið að nýju. Og þakklæti varðar lífsafstöðu.

Hvernig tengir þú?

Miskunna þú mér – hjálp. Það var kall dagsins. Og nú erum við búin að biðja hjálparbænina í messunni í dag. Ef þú hefur lent í lífsháska eða verulega aðkrepptum aðstæðum veistu að þú hefur þurft hjálp. Við túlkum í algeru og róttæku frelsi hvort hjálpin er smá eða stór. Ef við höfum enga trú á guðlegum mætti búumst við ekki við neinum svörum við hjálparbeiðnum. En ef við erum trúarlega músíkölsk getum við séð Guð að verki alls staðar. Mér hugnast slík nálgun betur en hin. Á sjúkrahúsum, í skólum, í samskiptum fólks, í flugvélum, í stríðum og erfiðum aðstæðum er Guð nærri. Miskunna þú – hjálp. Og Guð heyrir og við megum trúa að Guð bregðist við.

Hvernig líður þér? Hefur þú hrópað á hjálp í lífsháska? Hefur þú fengið hjálp þegar ástvinir þínir börðust við sjúkdóma og dauða? Er hjálpin sem þú fékkst sjálfsögð eða guðsgjöf?

Amen.

Hallgrímskirkja 28. ágúst.

Textaröð: A

Lexía: Slm 146

Hallelúja.

Lofa þú Drottin, sála mín.

Ég vil lofa Drottin á meðan ég lifi,

lofsyngja Guði mínum meðan ég er til.

Treystið eigi tignarmönnum,

mönnum sem enga hjálp geta veitt.

Þegar öndin skilur við þá

verða þeir aftur að moldu

og áform þeirra verða að engu.

Sæll er sá sem á Jakobs Guð sér til hjálpar

og setur von sína á Drottin, Guð sinn,

hann sem skapaði himin og jörð,

hafið og allt sem í því er,

hann sem er ævinlega trúfastur.

Hann rekur réttar kúgaðra,

gefur hungruðum brauð.

Drottinn leysir bandingja,

Drottinn opnar augu blindra,

Drottinn reisir upp niðurbeygða,

Drottinn elskar réttláta,

Drottinn verndar útlendinga,

hann annast ekkjur og munaðarlausa

en óguðlega lætur hann fara villa vegar.

Drottinn er konungur að eilífu,

Guð þinn, Síon, frá kyni til kyns.

Hallelúja.

 

Pistill: Gal 5.16-24

En ég segi: Lifið í andanum og þá fullnægið þið alls ekki girnd holdsins. Holdið girnist gegn andanum og andinn gegn holdinu. Þau standa hvort gegn öðru til þess að þið gerið ekki það sem þið viljið. En ef þið leiðist af andanum þá eruð þið ekki undir lögmáli.

Holdsins verk eru augljós: frillulífi, óhreinleiki, saurlífi, skurðgoðadýrkun, fjölkynngi, fjandskapur, deilur, metingur, reiði, eigingirni, tvídrægni, flokkadráttur, öfund, ofdrykkja, svall og annað þessu líkt. Og það segi ég ykkur fyrir, eins og ég hef áður sagt, að þeir sem slíkt gera munu ekki erfa Guðs ríki.

En ávöxtur andans er: kærleiki, gleði, friður, langlyndi, gæska, góðvild, trúmennska, hógværð og sjálfsagi. Gegn slíku er lögmálið ekki. En þeir sem trúa á Krist hafa krossfest holdið með ástríðum þess og girndum.

 

Guðspjall: Lúk 17.11-19

Svo bar við á ferð Jesú til Jerúsalem að leið hans lá á mörkum Samaríu og Galíleu. Og er hann kom inn í þorp nokkurt mættu honum tíu líkþráir menn. Þeir stóðu álengdar, hófu upp raust sína og kölluðu: „Jesús, meistari, miskunna þú oss!“ Jesús sá þá og sagði við þá: „Farið og sýnið yður prestunum.“ Þeir héldu af stað og nú brá svo við að þeir urðu hreinir. En einn þeirra sneri aftur er hann sá að hann var heill orðinn og lofaði Guð hárri raustu. Hann féll fram að fótum Jesú og þakkaði honum. En hann var Samverji. Jesús sagði: „Urðu ekki allir tíu hreinir? Hvar eru hinir níu? Urðu engir til þess að snúa aftur að gefa Guði dýrðina nema þessi útlendingur?“ Síðan mælti Jesús við hann: „Statt upp og far leiðar þinnar. Trú þín hefur bjargað þér.“