Uppstigning

Frakkland 2008_2930425935_lEinu sinni var ungur og reynslulítill prestur beðinn að prédika í messu. Venjan í kirkjudeild hans var að prédika blaðalaust. Klerkur steig í stólinn en var varla byrjaður á ræðunni þegar hann fór á taugum og mundi ekki hvað hann ætlaði eða átti að segja næst. Í guðfræðináminu hafði hann lært að ef minnið brysti væri gott að endurtaka síðustu setninguna meðan hann væri að rifja upp eða ákveða framhaldið – rétt eins og pólitíkusar gera oft í ræðustól. Klerkur nýtti sér trikkið og sagði með þunga það síðasta sem hann hafði áður sagt: “Sjá, ég kem fljótt!” En ræðuframhaldið kom ekki – hvorki í hug né munn. Aftur endurtók hann og með enn meiri þunga: „Sjá, ég kem fljótt.“ Og ekkert kom hvorki fljótt né seint. Síðan í þriðja sinn og þá með því að baða út höndum, berja í stólinn og halla sér fram með þunga: „Sjá, ég kem fljótt.“ Ekki vildi betur til en svo, að prédikunarstóllinn gaf eftir – hliðin datt niður og prédikarinn steyptist fram af og í fangið á konu, sem sat á fremsta bekk, horfði á prest og hlustaði í ofvæni en átti sér einskis ills von. Klerkur var skiljanlega í öngum sínum vegna þessa skyndilega falls síns, hafði áhyggjur af konunni og stundi upp: „Fyrirgefðu.“ “Já auðvitað, sagði konan þegar hún hafði náð sér og bætti við. “Ég hefði auðvitað átt að vera búin að koma mér í burtu. Þú varst nú búinn segja þrisvar sinnum að þú værir að koma!”

Tilgangur lífsins

Í dag er uppstigningardagur, hátíð 40 dögum eftir páska og tíu dögum fyrir hvítasunnu. 50 gleðidagar. Á þessum hátíðatíma eftir páska er minnt á gildi lífsins. Hvaða leið förum við? Fyrir hvað lifum við og í krafti hvers? Hver er tilgangurinn?

Mér hefur alla æfi þótt vænt um þetta orð tilgangur. Það er samsett úr til og gangur. Og gangurinn varðar hreyfingu, ferðalag og svo er forliðurinn um stefnu. Orðið er gegnsætt og ljóst. Tilgangur – gangur til einhvers. Það felur í sér að stefnt sé eitthvað, gengið í áttina að einhverju, einhverju markmiði. Í hvaða átt stefna menn? Í hvaða átt stefnir þú? Þitt hlutverk er ekki að hrapa niður og ofan á aðra mannveru.

Uppstigningardagur hefur í seinni tíð hefur orðið dagur aldraðra í kirkjunni. Það er gott og mikilvægt að taka frá daga til að lyfta sérstaklega upp kjörum, lífi og verkefnum. Á uppstigningardegi er gott fyrir alla aldurshópa að íhuga lífið almennt og í hverju það er fólgið. Við megum gjarnan fínstilla okkur hið innra og ígrunda fyrir hvað við lifum – hver sé tilgangur okkar. Hver er tilgangur þinn?

Ég fagna hverju árinu sem við bætist við æfi mína. Það er gjöf og gleðiefni að vakna til nýs dags. Hver tíð færir ný verkefni og tækifæri. Raunar sannfærðist ég snemma að það væri eftirsóknarvert að eldast. Þegar ég var barn þótti mér augljóst að með tímanum yrði ég lífsreyndari og vitrari. Lærdómstími ævin er. Ég held að við séum stöðugt að læra. Sonur minn sagði þegar hann var lítill: „Pabbi þú verður að vera duglegur að kenna mér því ég er svo nýkominn!“ En við erum alla ævi nýkomin, alltaf í nýjum aðstæðum og upplifum eitthvað nýtt og bregðumst við nýjungum.

Auðvitað hef ég – eins og við öll – uppgötvað að viskan staflast ekki upp hið innra af sjálfri sér. Lífið er köflótt, oft flókið og erfitt – en alltaf opið og veitir tækifæri til góðs og vaxtar. Mér var innrætt strax í bernsku þessi frumafstaða að fagna dögum og árum sem opnum veruleika. Ég aðhyllist róttækt frelsi en ekki niðurnjörvað líf og einhver skipuleggi líf okkar eins og við værum dúkkur í leikhúsi einhverra yfirskilvitlegra stjórnenda. Vissulega hafa erfðir og aðstæður áhrif – en þitt er valið. Það er okkar ábyrgðarmál að bregðast við lífinu. Við megum velja hvort við tökum lífinu og vekefnum þess með jákvæðum og skapandi hætti – eða ekki. Við getum valið að  verða til góðs, þjóna öðrum og fara mjúklega með ungt og viðkvæmt líf. Þú velur lífssýn og lífsafstöðu.

Móðir mín sagði gjarnan að það erfiðasta við að eldast væri að sjá á bak vinum sínum og fólkinu sínu. Missir er fylgifiskur þess að eldast. Þegar okkur er gefið að lifa lengi tapast okkur fólk og eiginleikar – alltaf fleiri og fleiri sem maður sér hverfa í gröf heims og himinn Guðs. Og ef það eru ekki vinir sem hverfa – þá heyrn, snerpa, tilfinning, geta til þess eða hins. Sigurbjörn Einarsson sagði eitt sinn við mig með gáska í augum að heyrnin hans væri farin á undan honum til Guðs. Það er eftirbreytniverð afstaða til missis. Ég finn hvernig næmni fingugóma minna breytist, eyru mín hafa tekið upp á að bjóða ekki lengur ákveðið tíðnisvið – svo þau hljóð mega eiga sig sjálf! Við breytumst öll. Líkamar okkar verða eftir sjö eða átta ár aðrir en þeir eru nú. Þá verður ekkert eftir af efnum sem við höfum í okkur núna. Fyrir nokkrum árum var ekkert í þér af því efni sem er í dag. Aðeins hið andlega samhengi, minningarnar, varðveita samhengi þitt. Hver ertu og til hvers?
Á hvaða ferð ertu? Hvað ertu?

Lífið – ferðalag

Dr. Haraldur Matthíasson á Laugarvatni var hnittinn og líkti lífinu við ökuferð: „Þegar ég var ungur sat ég og horfði út um framrúðuna. Síðar – um miðjan aldur horfði ég út um hliðarrúðurnar. Þegar ég er orðinn gamall horfi ég út um afturrúðuna og hraðinn er ótrúlega mikill.”

Þetta er mikilvæg íhugun. Við skyldum hugsa um í hvaða átt við horfum? Hvert við stefnum stýrir svo mörgu í skynjun, lifun okkar og viðbrögðum. Börnum þykir hægt ganga og horfa fram á veginn og lítt miða. Þegar þú varst barn beiðstu eftir því að eldast? Var ekki óþreyjan í hjarta og eftirvæntingin óþolinmóð? Alltof mörg börn flýta sér svo að fullorðnast að þau ná aldrei fullkomnum þroska. Að verða fullorðinn krefst tíma, að byggja upp þroska krefst næðis og úrvinnslu.

Þegar þú eltist varð meira jafnvægi og þú gast horft út um hliðarrúðurnar. Á miðjum aldri þegar horft er til hliða sýnist fólki hraðinn talsverður og hratt farið hjá ýmsu merkilegu, sem óðar er að baki.

Afstaða og tími

Horfir þú fram á veginn eða ertu farin að líta út um hliðarrúðurnar í lífinu? Eða ertu búin að snúa alveg til baka, og horfir á lífið þeytast inn í fortíðina og þykir óþægilegt af hverju allt verður svona hraðfleygt en þú hægur eða hæg.

Heilar þjóðir geta litið aftur, þegar þær harma glæsta fortíð sína. Þannig voru Ísraelsmenn til forna, þannig voru Íslendingar fram á tuttugustu öld. En síðan sneru ísraelskir spámenn fortíðar ásjónum sínum og landa sinna frá þátíð og fram á veginn.

Í þessu er viskumál fólgið. Það er mikilvægt að snúa ekki bara aftur í lífinu, heldur njóta þess sem gerist í umhverfi okkar, upplifa hin sem eru á leiðinni og eru samfylgdarfólk, vera næm og glöð gagnvart litum og viðburðum daganna. Og við megum gjarnan opna gagnvart framtíð og möguleikum hennar. Hersu gömul sem við verðum eigum við alltaf framtíð. Trúin gefur þá sýn og vídd. Lúther minnti gjarnan á að hann myndi sá til eplatrés jafnvel þótt hann vissi að heimsendir yrði á morgun! Ég á orðið meira en tug eplatrjáa – ekki af því ég haldi að veröld sé komin að lokum heldur vegna gleðinnar yfir lífinu sem Guð gefur í heiminum.

Blessunin í lífinu

Lítil bók hefur verið ein af sölubókum síðustu ára. Hún heitir Bæn Jabezar. Þar er íhugunarsaga af manni nokkrum sem dó, fór til himna og hitti Pétur postula, sem fór með hann í skoðunarferð um himininn. Þeir komu að risastóru húsi, sem Pétur ætlaði að fara framhjá. „Hvaða hús er þetta?“ spurði hinn nýkomni. Pétur reyndi að draga athyglina að öðru. Vegna þrábeiðni hins nýlátna gaf Pétur að lokum undan og opnaði dyrnar inn í mikla hvelfingu. Inni voru sem næst endalausar raðir af hvítum kössum, sem bundið var um með rauðum böndum. „Hvað er þetta?“ spurði maðurinn. Hann sá að allir kassarnir voru merktir einstaklingum og spurði: „Er kannski einn merktur mér?“ Svo þaut hann að stað og fann eftir nokkra leit sinn kassa, reif af honum rauða bandið og kveinaði svo þegar hann gerði sér grein fyrir innihaldinu. Í kassanum voru allar gjafirnar og dýrmætin, sem Guð hafði ætlað að gefa honum meðan hann var á jörðinni, en honum hafði aldrei hugkvæmst eða gefið sér tóm til að biðja Guð um hvað þá að taka við.

Hvert horfir þú í lífinu? Um hvað biður þú? Hver eru gildi þín? Má bjóða þér að opna og öðlast hin mestu og bestu gæði? Þau gæði varða bæði fortíð, nútíð og framtíð. Í því ríkidæmi er líka eilfífðin.

Amen

Uppstigningardagur 2014 – Hugleiðing í Neskirkju 29. maí, 2014.

Hallgrímur í lit

HP3 2Hver er þjóðardýrlingur Íslendinga? Skáldpresturinn Hallgrímur Pétursson fengi eflaust flest atkvæðin ef kosið væri. Hann hefur jafnvel verið kallaður fimmti guðspjallamaður Íslands. Myndin af Hallgrími er sem íkón Íslandskristninnar. En hvað tjáir hún? Hann brosir ekki, er sorglegur og svartklæddur. Hæfir þjóðardýrlingi að vera bara í svart-hvítu?

Fagnaðarerindi?

Í bernsku þótti mér kristindómurinn skrítinn á föstunni fyrir páska. Passíusálmarnir hafa verið sungnir eða lesnir á þessum tíma í meira en þrjár aldir. Þeir segja passíu – píslarsögu Jesú og túlka merkingu hennar. Sálmarnir og íhugun tímans færðu drunga yfir trúarlíf, mannlíf og kirkjuhús. Það var eins og trúin væri í fjötrum. Af hverju öll þessi pína og jafnvel kæfandi drungi? Ég spurði mig stundum: Getur sorgarerindi verið fagnaðarerindi? Eru Passíusálmarnir bara um pínu, þjáningu og sorg? Hver er gleðifréttin?

Þjáningin

Fjögur hundruð ár eru frá fæðingu Hallgríms Péturssonar og ráð að spyrja á þessum tímamótum: Hentar helgimyndin af Hallgrími nútímafólki? Er Hallgrímur of einhæfur þjóðardýrlingur? Hvaða afmælisgjöf gætum við gefið honum?

Ímynd Hallgríms Péturssonar er of dimm. Sjónum hefur um of verið beint að hörmulegum þáttum í lífi hans. Visslega lenti hann í klandri. Örgeðja unglingurinn átti líklega í útistöðum við heimamenn á Hólum þar sem hann var um tíma. Hann klúðraði málum af því hann varð ástfangin af og tengdist giftri konu. Þar með hvarf draumurinn um nám og frama. Hann sá á eftir börnum sínum og annarra í gröfina. Svo rotnaði hann lifandi sem holdsveikur maður.

Allt í plús

Er sorgarsvipur og svört hempa allt sem einkennir Hallgrím? Nei, hann var í lit og kunni örugglega að skellihlæja og strjúka blítt. Hallgrímur var skemmtilegur, klár, fjölhæfur, húmoristi og vel menntaður eldhugi. Hann var laghentur, natinn og líklega góður pabbi. Þau, sem hafa lesið kveðskap hans, geta ímyndað sér líflegan og ævintýralegan mann.

Píslarmaðurinn var líka elskhugi, ræðujöfur, sem talaði stórkostlega, bunaði úr sér skemmtilegheitum, var góður granni, slyngur félagsmálamaður og eftirlæti allra sem kynntust honum. Hallgrímur var allur í plús. Hann var sjarmerandi góðmenni, hrífandi stórmenni og magnaður listamaður. Nútímakarlafræði sér í honum „súperkall.“

Það eru fordómar manna sem hafa skapað hina svörtu mynd af skáldprestinum. Þeir hafa – að mínu viti – varpað yfir á Hallgrím og mynd hans sorg sinni, eigin þjáningu og vansælu. Við megum gjarnan frelsa Hallgrím úr fangelsi harmkvælanna. Það væri góð afmælisgjöf.

Líf en ekki dauði

Í Passíusálmunum fimmtíu er Jesús í hlutverki himinkóngs, sem kom til að þjóna. Það er ekki dauðinn, sem er hvati og frumvaldur í lífsskoðun Passíusálmana, heldur ástin. Jesús kom ekki til að deyða heldur leysa menn og heim til lífs, frelsa frá vonleysi og þjáningu. Erindi sálmanna er ekki dauði heldur líf. Ekki uppgjöf gagnvart hinu illa heldur sigur. Þeir boða Guð, sem kemur og fer á undan fólki um lífsdalinn. Sá Guð er tengdur og elskar.

Passíusálmar eru ekki masókistísk bók um myrka trúarafstöðu. Saga þeirra er góð og um líf, þrátt fyrir þjáningu. Sálmarnir eru ástarsaga, margþætt og bjartsýn saga um afstöðu Guðs og raunhæfar aðgerðir. Í orðahafi Passíusálmanna er grunnstefið að Guð elskar, Jesús elskar alla menn – okkur. Það er fagnaðarerindið. Jesús er ástmögur sem tjáir að lífið er elskulegt og að eftir dauða kemur líf. Hallgrímur var vinur og aðdáandi þess Jesú Krists sem kveikir það líf.

Hvernig er kristin trú? Er hún gleðileg – fagnaðarerindi?  Hallgrímshelgimyndin í sauðalitunum er of dapurleg. Þjóðardýrlingurinn Hallgrímur má brosa. Þannig íkon hæfir Íslandskristninni. Besta afmælisgjöfin er Hallgrímur í lit.

Til starfa á kirkjuþingi?

kirkjuthingsbjalla-100x100Brátt verður kosið til kirkjuþings. Ég býð mig fram til þjónustu á þinginu næstu fjögur ár, en ég mun ekki óska endurkjörs að fjórum árum liðnum. Ég hef verið kirkjuþingsfulltrúi djákna og presta í Reykjavíkurprófastsdæmi vestra í fjögur ár. Átta ár á kirkjuþingi er að mínu viti hæfilegur tími!

Verði ég kjörinn nú mun ég einnig bjóða mig fram til starfa í kirkjuráði, enda varamaður í ráðinu. Enginn vígður kirkjuþingsfulltrúi af suðvesturhorninu er nú í kirkjuráði sem er óheppilegt. Við kjör í kirkjuráð n.k. nóvember verður að gæta hagsmuna þéttbýlissvæðis okkar og að vígðir úr okkar kjördæmi verði kosnir í kirkjuráð.

Á liðnu kjörtímabili hef ég lagt fram margar tillögur að starfsreglum, verið virkur í störfum þingsins og gætt hagsmuna kirkju og kristni. Framundan er spennandi val til þings sem hefur mest vald í stjórn þjóðkirkjunnar.

Hvað er ferming?

Ég fermdist í Neskirkju haustið 1966. Við systkinin erum tvö og stutt á milli okkar. Ákveðið var að hafa eina fermingu og eina veislu. Systir mín er eldri og hún seinkaði sinni fermingu og ég fermdist hálfu ári á undan jafnöldrum mínum, var bara 12 ára. Við systkinin mættumt á miðri leið og vorum fermd 23. október. Ég sótti því fermingarfræðslu með krökkum á undan mér í aldri og þótti skemmtilegt að kynnast þeim. Þau komu úr Hagaskóla en ég úr Melaskóla. Sr. Frank M. Halldórsson lauk upp víddum trúarinnar. Við lærðum fjölda sálma, Biblíuvers og fræði Lúthers og vorum ágætlega undirbúin.

fermingEn til hvers að fermast? Ég hafði heyrt að orðið ferming væri þýðing á latneska orðinu confirmatio sem kæmi svo fram í ýmsum tungumálum, confirmation á ensku, konfirmation á germönskum málum. Og merking orðanna væri að staðfesta. Já, auðvitað – ferming væri komið af firmatio og merkti að skírnin væri staðfest. Svo var ég spurður um hvort ég vildi leitast við að hafa Jesú Krist að leiðtoga lífsins. Ekkert er sjálfgefið – hvorki í trúarlegum efnum né öðru. Já með vörum og í fylgsnum hugans þarf að fara saman. Það er æviverkefni að orð og afstaða séu eitt. Fermingarungmenni nútímans spyrja líka gagnrýninna spurninga og skoða trúarmálin með opnum huga. Þau eru raunverulega að glíma við Guð og mennsku sína.

Er ferming? Er það að fermingarungmenni segi já? Þegar ég var tólf ára í kirkjunni vissi ég að trú er ekki einhliða mál. Samband Guðs og manna er tvíhliða. Já á jörðu verður hjáróma ef ekki er mótsvar í himnesku já-i. Í fermingunni hljóma ekki aðeins já fermingarbarna heldur já, já, já Guðs. Guð staðfestir skírnina, líf barnsins, bænirnar og óskir. Við erum oft með hugann við mannheima en gleymum guðsvíddinni. Mesta undrið í fermingunni er sama undrið og í skírninni. Guð gefur lífið og lofar að vera alltaf nærri. Guð svarar fermingarspurningunni ekki aðeins með fermingaryfirlýsingu: „Vertu trú(r) allt til dauða, og ég mun gefa þér kórónu lífsins.“ Guð svarar með því að gefa allt sem við þurfum til að lifa vel og með hamingju. Hvað er ferming? Já á jörðu og já á himni hljóma saman. Fermingarungmenni staðfesta lífið sem Guð gefur, staðfestir og viðheldur.

Og nú hlakka ég til allra ferminganna framundan. Ég hlakka til að heyra áttatíu já í kirkjunni og við megum hlakka til allra jáyrðanna í kirkjum þjóðarinnar á næstu vikum. Ferming er já fyrir lífið.

Höfuð, fætur, hendur, hjarta – líka magi

IMG_2024Vilborg Arna Gissurardóttir, afrekskona, fór frá Íslandi í morgun. Hún er búin að klífa sex af sjö hæstu fjallatindum heimsins. Aðeins Everestfjall er eftir. Hún ætlar á toppinn. Ég hef fylgst með Vilborgu Örnu frá því hún gekk á skíðum á Suðurpólinn. Ég dáðist að hve vel hún undirbjó þá ferð, að gildum hennar, einbeittni sem hún sýndi og hve öguð hún var. Hún stælir sinn innri mann, gætir lífsháttum og heilsu. Vilborg Arna er hetja og nú er sjöundi tindurinn eftir. Næstu vikur mun hún gæta að næringu og aðlaga líkama sinn að hæð og stilla höfuð, fætur, hendur, hjarta – og magan líka! Guð geymi hana og varðveiti hana.

Um næringu

Þetta er ofurlítill inngangur að óbyggðaferð hins kristna safnaðar. Aðalsaga dagsins er af fjallaferð og frásögnin er í sjötta kafla Jóhannesarguðspjalls. Sagt er frá útihátíð þar sem lítið var um mat. Í ljós kom að ungur drengur eða þræll var vel nestaður. Í poka hans voru fimm byggbrauð og tveir fiskar. Þetta blessaði Jesús og allir fengu það sem þeim var þörf á, líkamsfæðu, næringu fyrir anda og samhengi fyrir lífið. Fólk á ferð fékk næringu til lífs – ekki bara fyrir magann heldur líka höfuð, fætur, hendur, hjarta og samfélag.

Það eru ekki margar sögur sem öll guðspjöllin segja. En þetta er ein af þeim. Sagan er þó sögð með mismunandi móti í guðspjöllunum. Jóhannesarguðspjall segir Jesúsöguna öðru vísi en hin guðspjöllin, sem kölluð eru samstofna guðspjöllin. Einkenni Jóhannesarguðspjalls eru tvenndir sem gjarnan eru hugtakapör í spennu. Þegar minnst er á ljós er myrkur í baksviði þessa guðspjalls. Lífsáhersla þess er í andstöðu við dauða. Trú er rædd með vísan til alvöru vantrúar. Jóhannesarguðspjall er dramatískt og tilgangurinn sá að beina sjónum fólks til Jesú sem lausnara lífsgátunnar – að hann er ljós í myrkri, „vegurinn, sannleikurinn og lífið.“

Næring

Rauður þráður í textum dagsins er næring – og næring er það sem menn og mannlíf þarfnast til að lífið sé gott. Næring er það sem viðheldur lífi mannsins og eflir. Ekki einungis líkamlega, heldur einnig andlega. Gef oss í dag vort daglegt brauð … minnir á að næringin þarf að vera stöðug.

En hvers þörfnumst við til að við lifum í samræmi við gerð okkar og þarfir? Brauð og fiskur, líkamsfæðan, er aðeins eitt af því sem er okkur lífsnauðsyn. Í enskumælandi heimi er stundum talað um primary food og secondary food, grunnfæði og annað fæði.

Hver heldur þú að sé frumfæða hvers manns? Alveg í samræmi við boðskap Jesú: „Maðurinn lifir ekki á einu saman brauði einu…“ Frumfæða manneskjunnar er ekki fiskur eða brauð, heldur það sem nærir dýptir og eflir hamingjuna.

Frumfæða – fyrsti flokkur fæðunnar eru tengsl við fólkið okkar og ástvini. Enginn lifir aleinn og bara fyrir sjálfan sig. Enginn lifir nema í samhengi við aðra. Í öðru lagi er hreyfing. Við þörfnust þess að líkami okkar njóti hreyfingar. Við þurfum ekki að fara allt í bíl eða sitja í stól alla daga en við þörfnumst áreynslu til að líkama okkar líði vel. Svo er þriðji þátturinn – vinnulífið. Gleði í starfi er nauðsyn. Fjórði þátturinn er andlega lífið. Ef dýpstu lífsþættirnir eru í óreiðu berst vanlíðan til alls annars.

Frumfæða mennskunnar eru þessir fjórir flokkar – ástvinatengsl, hreyfing, vinnulíf og andans rækt. Til að minna okkur á þessa þætti getum við þulið: Höfuð, fætur, hendur hjarta. Höfuð fyrir tengsl við fólkið, fætur fyrir hreyfingu, hendur fyrir störfin, hjarta fyrir andlega miðju okkar, andann. Höfuð – fætur – hendur – hjarta. Og svo myndast við hreyfinguna kross!

Hvernig er með tengsl þín við fólkið þitt? Einhverjar hömlur eða festur? Hvernig gengur þér að hreyfa þig? En vinnulífið eða störfin þín: Er allt í lagi með það – eða má bæta? Og hvernig gengur þér með ástarsambandið við Guð? Ertu í klemmu eða vanda í einhverju? Ertu að reyna að leysa málin með trixum og yfirborðsaðferðum?

Höfuð – fætur – hendur – hjarta – og svo bætist við magi. Líkamsfæðið er okkur nauðsyn líka. En það skiptir máli hvað við setjum ofan í okkur. Það getur orðið til lítils að njóta góðs frumfæðis ef líkamsfæðið er rusl. Og margt í nútímafæði verður ekki til blessunar heldur bölvunar af því það er í óhófi.

Þú lifir til að vera hamingjusamur eða hamingjusöm. Guð hefur skapað þig þannig. Hvers þarfnastu? Súrefnis, vatns og líkamlegrar næringar. Já, en líka andlegrar næringar og félagslegrar líka. Þú hefur gott af viðurkenningu, að einhver sjái þig og meti. Og þú þarfnast þess að vinna þín og störf þín séu gæfuleg og gefandi. Þú þarfnast margs konar næringar til að lifa vel og með hamingju.

Fjallaferð

Vilborg Arna er á ferð á hæsta fjall jarðarkúlunnar. Og nokkrir Íslendingar hafa þegar farið á tindinn m.a. Leifur Örn Svavarsson sem býr hér í sókninni okkar.

Fjallamaðurinn Jon Krakauer skrifaði einu sinni metsölu- og háfjallabókina Into thin air. Það er merkileg bók sem segir frá hræðilegum slysaleiðangri á Everest-tind árið 1996. Súrefni og andnauð komu við sögu. Öll, sem hafa kynnt sér fjallamennsku, vita að á hæstu tindum er súrefni ekki sjálfgefið eða auðfengið.

Krakauer segir m.a. frá Andy Harris sem komst á toppinn. En hann var of lengi uppi og lenti í súrefnisnauð á niðurleið. Harris hafði samband við tengla sína í neðar í fjallinu og sagði þeim frá vandanum og að hann hefði séð súrefniskúta sem aðrir fjallamenn hefðu skilið eftir. En hann hélt að þeir væru allir tómir. Hin, sem þegar höfðu farið niður og séð kútana, vissu hins vegar að þeir voru allir fullir af súrefni. Þeir báðu því Harris að nota súrefnið sér til bjargar. En hann trúði þeim ekki og það var honum til tjóns og dauða. Vegna súrefnisskorts vann heili hans ekki sem skyldi. Hann kvartaði yfir skortinum en var ófær um að nota það sem var þó innan seilingar og hefði bjargað honum. Það sem maðurinn hafði nærri var fjarri vitund hans. Súrefnisnauðin brenglaði dómgreind Harris og hann lét lífið.

Þetta er sláandi saga um mistök sem kostuðu líf. Sagan varð mér táknsaga um mannlíf og mikilvægi þess að bregðast rétt við og með góðri dómgeind. Sagan minnir okkur á að menn geta tapað lífi þegar aðstæður eru rangtúlkaðar. Hvað verður okkur til næringar? Hvað verður okkur til góðs? Hvers þörfnumst við með til að lifa vel?

Jesús gefur lífið

Jesús segir: „Ég er brauð lífsins.” Það merkir hvorki meira né minna en að Jesús gefur lífið – að hann sé forsenda lífs og næring þess lífs.

Og við erum hinn stóri hópur mannkyns á fjalli lífsins. Hvað verður til góðs? Viltu þiggja næringuna sem Jesús Kristur blessar og öll gæðin sem hann gefur þér? Finnur þú til þarfar en trúir ekki að súrefni sé á tönkunum við hlið þér? Trúir þú ekki ráðgjöfum þínum sem segja þér, já biðja þig, að nota það sem er við hendi? Tjáir þú bara vöntun þína og er dómgreind þín að bresta vegna skorts þíns? Eða tekur þú við blessuninni þér til lífs. Trúin er í þágu fjallaferða lífsins – súrefni til bjargar. Höfuð, fætur, hendur, hjarta – og magi – og allt í kross.

Amen.

Prédikun 4. sunnudag í föstu, 30. mars, 2014. A-textaröð.