+ Inga Bjarnason Cleaver – minningarorð

Það var eftirminnilegt að koma inn á heimili Ingu og Baldurs. Mér varð starsýnt á myndir, púða og öll handarverkin. Heimili Ingu var litríkt og fegrað með því sem hún hafði farið höndum um og skapað af listfengi. Stór og smá myndverk hennar prýða veggi. Og þegar lotið er að og grannt skoðað má sjá vandvirkni hinnar nálhögu Ingu, hve fallega hún vann myndirnar. Púðarnir eru fjölbreytilegir, ekki aðeins flottir krosssaums-púðar, sessur og stólbök, heldur einnig glæsilegar flatsaumsmyndir sem gleðja vegna góðrar formskynjunar, litagleði og húmors saumakonunnar. Svo þegar búið er að dást að öllu hinu sýnilega er hægt að fara inn í skápana. Þeir eru fullir af saumaskap hennar. Vinnuherbergið hennar og loftið geyma djásnin einnig. Inga var listamaður í höndum. Dýrmæti hennar lofa meistarann og nú skilur hún allt eftir í vörslu fjölskyldunnar sem fær að njóta með margvíslegum hætti þolinmæði og getu Ingu. Þetta eru tilfinningamunir sem miðla minningum.

Öllum er eitthvað sérstakt eða einstakt gefið. Líf Ingu var fjölbreytilegt eins og vinir og fjölskyldan veit. Fyrir trúarlega þenkjandi minnir Inga á skaparann sem aldrei hættir að þræða, hugsa form, velja saman liti, prufa ný mynstur, kanna möguleika og flétta það saman sem getur orðið til að skapa fjölbreytileika, ríkulega og unaðslega útkomu. Ástarsaga Biblíunnar byrjar strax á fyrstu versum Biblíunnar. Guðdómurinn er sem í mynd saumakonu sem áætlar form, tekur til efni, skipuleggur, leggur ljós að og svo hefst listgjörningur og úr verður líf, heimur, umhverfi og lifandi fólk sem fær frelsi í vöggugjöf og getu til að elska. Og síðan er hin mikla trúarsaga kristninnar og heimsins sögð á öllum blöðum Ritningarinnar þaðan í frá. Sú saga verður hvað fegurst uppteiknuð í lífi Jesú Krists sem sótti alltaf í veröld fegurðar, litríkis, mikilla sagna og drama lífsins. Ástarsaga Biblíunnar á sér síðan afleggjara í lífi manna. Sköpungleði Guðs átti sér litríka útgáfu í lífi Ingu Bjarnason Cleaver. Líf hennar má verða til að efla þig til lífs og skapandi gjörnings í þágu hamingju og fegurðar.

Ætt og uppruni

Inga fæddist þann 14. mars árið 1936. Móðir hennar var Guðrún Magnúsdóttir frá Bergstöðum við horn Skólavörðustígs og Bergstaðastrætis. Og Bergstaðastræti er kennt við þann bæ. Guðrún var komin af Reykvíkingum, sem lögðu grunn að vaxandi þorpi, bæ og borg. Guðrún hafði atvinnu af afgreiðslu- og skrifstofustörfum. Hún fæddist 7. mars árið 1910 – og Inga er því jarðsungin á fæðingardegi Guðrúnar, móður hennar.

Faðir Ingu var Hákon Bjarnason sem var einn ötulasti frumkvöðull skógræktar á Íslandi í áratugi. Hann var sonur Ágústs H. Bjarnasonar prófessors og Sigríðar Jónsdóttur Ólafssonar ritstjóra og alþingismanns. Áhrif þessa fólks á þjóðina voru mikil og lifðu eftir að þau hurfu af sjónarsviði.

Guðrún og Hákon, foreldrar Ingu, nutu bæði menntunar í Danmörk. Guðrún lærði á Suhrs Höjskole sem var ætlað að efla gúrmetíska getu nemenda sinna. Guðrún hafði góða getu til að taka við og hafði alla tíð mikla sveiflu.

Og Hákon nam ræktunarfræðin í Landbúnaðarháskólanum. Ekki fer sögum af neinum samgangi þeirra í Höfn en þau urðu náin um miðjan fjórða áratuginn, gengu í hjónaband og Inga kom í heiminn árið 1936. Hákon var á fullu í ræktunarstörfum en sambandið trosnaði í litlu fjölskyldunni og að því kom að Hákon sagði skilið við konu sína og dótturina Ingu, sem þá var þriggja ára. Inga eignaðist síðar hálfsystkini, samfeðra, og þau eru Laufey, Ágúst, Björg, og Jón Hákon.

Eftir skilnaðinn flutti Guðrún aftur í foreldrahús, sem var þá á Skólavörðustíg 16. Svo kom ástin að nýju í líf Guðrúnar. Edward Brewster Cleaver hafði komið til Íslands með bandaríska hernum og hóf síðar störf fyrir bandaríska sendiráðið. Hann þurfti fyrir hönd þjóðar sinnar að fara reglulega á skrifstofu ríkisféhirðis og gat ekki annað en tekið eftir hinni skemmtilegu og fallegu Guðrúnu sem þar starfaði. Hún sá glæsimennið og þau tóku saman og gengu í hjónaband árið1944. Inga eignaðist í Edward natinn stjúpa sem gekk henni algerlega í föðurstað og var henni alla tíð náinn, vandaður og góður.

Þegar heimstyrkjöldinni lauk flutti litla fjölskyldan til Bandaríkjanna. Þau sigldu til Boston, fóru svo til Washington, voru um tíma í Joplin í Missouri og þar á eftir í Edmonton í Kanada þar sem Edward var ræðismaður. Inga sótti skóla á þessum stöðum, varð fullkomlega tvítyngd og lærði ameríska menningu og skildi lifnaðarhætti og hugsunarhátt vestan hafs.

Ísland seiddi og Eddie fékk vinnu við sendiráðið í Reykjavík. Þau Guðrún og Inga komu til baka upp úr 1950 og bjuggu fyrst á Keflavíkurflugvelli. Á þeim tíma tók Inga bíl í bæinn á hverjum degi og sótti Gaggó vest. Svo fluttu þau til Reykjavíkur og fengu íbúð við Hringbrautina. Þegar Inga hafði lokið skólagöngu fór hún að vinna í utanríkisráðuneytinu og kom við sögu í ýmsum deildum ráðuneytisins. Átján ára fór hún til New York og starfaði hjá sendinefnd Íslands hjá Sameinuðu þjóðunum. Eftir störfin ytra kom Inga svo til starfa heima og hélt áfram að þjóna utanríkisráðuneytinu sem þá var að hluta til húsa í stjórnaráðshúsinu við Lækjartorg. Hún starfaði við hlið kollega í forsætisráðuneytinu og einnig starfsfólks embættis forseta Íslands. Og margt af þessu fólki varð kunningar og vinir hennar ævilangt. Inga vann að margvíslegum verkefnum á starfsferlinum, kom sér hvarvetna vel, naut virðingar og var treyst í vinnu.

Baldur, hjúskapur og börnin

Svo var það ástin. Baldur Berndsen Maríusson var jafnaldri Ingu og bjó líka við Hringbraut á unglingsárum eins og hún. Hann heillaðist af þessari fallegu og ævintýralegu stúlku sem kom eins og dís með heimsmenninguna frá Ameríku. Hann var alla ævi stefnufastur og rásfastur og í skólaferð upp í Borgarfjörð settist hann við hlið Ingu, notaði ferðina svo vel að þau urðu par. Hreðavatnsferðirnar hafa löngum kveikt ástina og kynnt undir. Þau Inga og Baldur fóru saman í bíó, dönsuðu mikið og voru flott par. Þau voru trúlofuð í fimm ár, voru ekkert að flýta sér í hjúskap “enda dekruð heima” sagði Inga. Þau byrjuðu búskap í íbúð niður við Ægissíðu. Neskirkjuprestur gifti þau við altarið hér í kirkjunni á fimmtudagsmorgni 31. júlí árið 1958. Sambandið dafnaði og var til allrar framtíðar. Inga var drottningin hans Baldurs alla tíð. Hjúskapur þeirra var farsæll.

Magnús Bjarni fæddist þeim Ingu og Baldri í febrúar 1961. Hann er landfræðingur, einnig menntaður í hagvísindum og starfar sem ráðgjafi. Guðrún Edda kom í heiminn í maí árið 1966. Hún er menntuð í hannyrðum og er einnig master í fullorðinsfræðum og starfar í sinni grein við fræðslustörf hjá Reykjavíkurborg.  Sigríður Erla fæddist í nóvember 1967. Hún er menntuð í listasafnafræðum og ljósmyndun. Hún býr í Boston og starfar sem miðill. Börn Magnúsar eru Baldur Karl og Elín Inga. Dóttir Guðrúnar er Edda Sólveig.

Inga og Baldur voru hagvön í Ameríku og höfðu áhuga á að vera vestra saman um tíma. Þegar Magnús var fæddur tóku þau sig upp og fóru til New York árið 1962. Baldur varð þá stöðvarstjóri Loftleiða vestra. Þetta voru uppgangstímar og gaman að lifa. Svo komu þau til baka með New York-lífið í blóðinu. Stelpurnar fæddust og Inga fór til starfa að nýju í utanríkisráðuneytinu sem varð hennar starfsvettvangur upp frá því. Hún lauk farsælum starfsferli sem deildarstjóri árið 2006.

Hvernig var Inga?

Hvernig manstu Ingu? Leyfðu þér að kalla fram mynd hennar í huga þinn. Hvað kemur fyrst upp í huga? Manstu eigindir hennar? Manstu hve þrautseig hún var? Jafnlynd, umburðarlynd og jákvæð. Hún þurfti snemma að glíma við breytingar, sviftingar, flutninga, litríka mömmu og fjölbreytileika manns sem þjónaði bandaríska heimsveldinu, ekki bara á einum stað heldur mörgum. Og svo var Baldur á ferð og flugi í þjónustu Loftleiða og því fjarri heimili. Inga varð því að sjá um heimilið og treysta sjálfri sér. Það var henni blessun að hún var í nábýli við móður og stjúpa sem bjuggu í sama húsi. Inga og börnin gátu því notið þeirra í daglega lífinu. Manstu hve ákveðin Inga var í að koma börnum sínum til náms og manns? Hún vildi að börnin hennar gætu valið og notið sín í lífinu og gerði sitt til þess.

Manstu hve amerísk Inga var? Hún hafði engan áhuga á þorramat og sótti fremur í amerískan kjúkling en sviðasultu og ekki verra ef Coke var  með kjúllanum. Og Inga kippti frekar frosnu grænmeti úr frystinum en að opna Oradósir. Þegar kakkarnir á Tómasarhaganum og Grímsstaðaholtinu komu í afmæli til barna Ingu gátu þau átt von á marsmellows, Baby Ruth butterfingers og öðru amerísku nammi. Svo voru bílar heimilisins gjarnan amerískir. Baldur deildi skoðunum með Ingu sinni og tók tillit til litasmekks hennar. Hann seldi bláa kaggan sem hann kom með frá Ameríku af því henni líkaði ekki liturinn.

Manstu dýravininn Ingu, hún átti hunda í bernsku og hélt hún hund til hinsta dags.

Svo saumaði hún. Fötin á börnin og svo var allur útsaumurinn. Efnin voru góð og þræðirnir ekta. Inga var ekta í öllu, hún vildi bómull, ull eða silki, en alls ekki gerviefni.

Inga var mikil ferðakona. Hún var ekki aðeins hagvön í Ameríku. Hún var – eins og hennar fólk – tengd Kaupmannahöfn og Danmörk. Henni fannst mjög gaman að vera við Eyrarsund. Hún ferðaðist um alla Evrópu og Baldur hafði gaman af akstri og vílaði ekki fyrir sér langkeyrslur – bæði í Evrópu og Ameríku. Og svo ferðuðust þau til Asíu og Inga vildi að börnin hennar fengju að ferðast einnig með þeim og sjá heiminn. Inga var heimsborgari.

Eilífðin

Nú er hún farin. Hún er farin inn í veröld hins mikla hönnuðar, með mörgum víddum og veröldum. „Í húsi föður míns eru margar vistarverur“ sagði Jesús. Þar er gaman að vera. Inga er farin inn í heim þar sem Baldur tekur á móti henni, fagnandi og hún hittir fyrir móður sína og fólkið sem hún elskaði. Pfaff-saumavélin hennar er þögnuð, nálarnar eru fallnar. Hún saumar ekki fleiri púða eða myndir – nú tekur hún þátt í saumaskap himinsins. Þessi veröld er skemmtileg en hin himneska þó toppurinn.

Guð geymi Ingu Bjarnason Cleaver.

Og Guð geymi þig í tíma og eilífð.

Amen.

Minningarorð flutt í Neskirkju 7. mars, 2017. Kistulagning kl. 11 sama dag, þ.e. 7. mars. Bálför, jarðsett í Fossvogskirkjugarði. Erfidrykkja eftir athöfn í safnaðarheimili Neskirkju.

Porvoo – bænir

Um allan heim er beðið fyrir fólki, lífi, náttúru, kirkjum. Um allan heim er beðið fyrir kirkjunum í kirknasambandinu sem kennt er við Porvoo. Í júní minna fyrirbiðjendur Guð á íslensku kirkjuna og leiðtoga hennar. Hér að neðan er fyrirbænalisti Porvoo-sambandins fyrir árið 2017. Gerið svo vel að nota hann!

Porvoo – Prayer Diary 2017

The Porvoo Declaration commits the churches which have signed it ‘to share a common life’ and ‘to pray for and with one another’. An important way of doing this is to pray through the year for the Porvoo churches and their Dioceses.

The Prayer Diary is a list of Porvoo Communion Dioceses or churches covering each Sunday of the year, mindful of the many calls upon compilers of intercessions, and the environmental and production costs of printing a more elaborate list.

Those using the calendar are invited to choose one day each week on which they will pray for the Porvoo churches. It is hoped that individuals and parishes, cathedrals and religious orders will make use of the Calendar in their own cycle of prayer week by week.

In addition to the churches which have approved the Porvoo Declaration, we continue to pray for churches with observer status. Observers attend all the meetings held under the Agreement.

The Calendar may be freely copied or emailed for wider circulation.

JANUARY

1/1

Church of England: Diocese of Chichester, Bishop Martin Warner, Bishop Mark Sowerby, Bishop Richard Jackson

Evangelical Lutheran Church in Finland: Diocese of Mikkeli, Bishop Seppo Häkkinen

8/1

Church of England: Diocese of London, Bishop Richard Chartres, Bishop Adrian Newman, Bishop Graham Tomlin, Bishop Pete Broadbent, Bishop Rob Wickham, Bishop Jonathan Baker, Bishop Ric Thorpe

Church of Norway: Diocese of Nidaros/ New see and Trondheim, Presiding Bishop Helga Haugland Byfuglien, Bishop Tor Singsaas

15/1

Evangelical Lutheran Church in Finland: Diocese of Oulu, Bishop Samuel Salmi

Church of Norway: Diocese of Soer-Hålogaland (Bodoe), Bishop Ann-Helen Fjeldstad Jusnes

Church of England: Diocese of Coventry, Bishop Christopher Cocksworth, Bishop John Stroyan.

22/1

Evangelical Lutheran Church in Finland: Diocese of Tampere, Bishop Matti Repo

Church of England: Diocese of Manchester, Bishop David Walker, Bishop Chris Edmondson, Bishop Mark Davies

29/1

Church of England: Diocese of Birmingham, Bishop David Urquhart, Bishop Anne Hollinghurst

Church of Ireland: Diocese of Cork, Cloyne and Ross, Bishop Paul Colton

Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Elsinore, Bishop Lise-Lotte Rebel

FEBRUARY

5/2

Church in Wales: Diocese of Bangor, Bishop Andrew John

Church of Ireland: Diocese of Dublin and Glendalough, Archbishop Michael Jackson

12/2

Church of England: Diocese of Worcester, Bishop John Inge, Bishop Graham Usher

Church of Norway: Diocese of Hamar, Bishop Solveig Fiske

19/2

Church of Ireland: Diocese of Limerick and Killaloe, Bishop Kenneth Kearon

Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Roskilde, Bishop Peter Fischer-Moeller

26/2

Church of England: Diocese of Peterborough, Bishop Donald Allister, Bishop John Holbrook

Church of Ireland: Diocese of Meath and Kildare, Bishop Pat Storey 

MARCH

5/3

Church of England: Diocese of Canterbury, Archbishop Justin Welby, Bishop Trevor Willmott

Church of Ireland: Diocese of Down and Dromore, Bishop Harold Miller

12/3

Church of England: Diocese of Chelmsford, Bishop Stephen Cottrell, Bishop John Wraw, Bishop Roger Morris, Bishop Peter Hill

Church of Sweden: Diocese of Karlstad, Bishop Sören Dalevi

19/3

Evangelical Lutheran Church in Latvia: Archbishop Janis Vanags, Bishop Einars Alpe, Bishop Hanss Martins Jensons

Church of England: Diocese of Lichfield, Bishop Mark Ipgrave, Bishop Mark Rylands, Bishop Geoff Annas, Bishop Clive Gregory

Church in Wales: Diocese of St David’s, Bishop Joanna Penberthy

26/3

Church of Sweden: Diocese of Lund, Bishop Johan Tyrberg

Church of Ireland: Diocese of Cashel, Ossory and Ferns, Bishop Michael Burrows

Church of England: Diocese of Ely, Bishop Stephen Conway, Bishop David Thomson

APRIL 

2/4

Church of Ireland: Diocese of Armagh, Archbishop Richard Clarke

Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Funen, Bishop Tine Lindhardt

9/4

Church of Sweden: Diocese of Uppsala, Archbishop Antje Jackelén, Bishop Ragnar Persenius

Church in Wales: Diocese of Llandaff, Archbishop Barry Morgan, Bishop David Wilbourne

16/4

Church of England: Diocese of Derby, Bishop Alastair Redfern, Bishop Jan McFarlane

Church of Ireland: Diocese of Clogher, Bishop John McDowell

Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Aalborg, Bishop Henning Toft Bro

23/4

Church of England: Diocese of Blackburn, Bishop Julian Henderson, Bishop Geoffrey Pearson, Bishop Philip North

Scottish Episcopal Church: Diocese of Brechin, Bishop Nigel Peyton,

The Lutheran Church in Great Britain: Bishop Martin Lind

30/4

Church of Sweden: Diocese of Gothenburg, Bishop Per Eckerdal

Scottish Episcopal Church: Diocese of Glasgow and Galloway, Bishop Gregor Duncan

MAY

7/5

Church of England: Diocese of Southwark, Bishop Christopher Chessun, Bishop Richard Cheetham, Bishop Jonathan Clark, vacancy

Church of Norway: Diocese of Björgvin, Bishop Halvor Nordhaug

14/5

Church of England: Diocese of Gloucester, Bishop Rachel Treweek, Bishop Robert Springett

Church of Sweden: Diocese of Västerås, Bishop Mikael Mogren

21/5

Church of England: Diocese of Guildford, Bishop Andrew Watson, Bishop Jo Wells

Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Viborg, Bishop Henrik Stubkjær

28/5

Church of England: Diocese of Exeter, Bishop Robert Atwell, Bishop Nicholas McKinnel, Bishop Sarah Mullally

Church of Norway: Diocese of Nord-Hålogaland, Bishop Olav Øygard

JUNE

4/6

Church of England: Diocese of Hereford, Bishop Richard Frith, Bishop Alistair Magowan,

The Lusitanian Church (Portugal): Bishop José Jorge Pina Cabral

The Latvian Evangelical Lutheran Church Abroad: Archbishop Lauma Zušēvica

11/6

Evangelical Lutheran Church of Iceland: Bishop Agnes Sigurdardottir, Bishop Kristjan Valur Ingolfsson, Bishop Solveig Lara Gudmundsdottir

The Spanish Reformed Episcopal Church: Bishop Carlos Lopez Lozano

18/6

Scottish Episcopal Church: Diocese of Argyll and the Isles, Bishop Kevin Pearson

Church of Ireland: Diocese of Connor, Bishop Alan Abernethy

Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Lolland-Falster, Bishop Steen Skovsgaard

25/6

Church of England: Diocese in Europe, Bishop Robert Innes, Bishop David Hamid

Church of Sweden: Diocese of Visby, Bishop Sven-Bernhard Fast

Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Copenhagen, Bishop Peter Skov-Jakobsen

JULY

2/7

Church of England: Diocese of Lincoln, Bishop Christopher Lowson, Bishop David Court, Bishop Nicholas Chamberlain

Church of Sweden: Diocese of Härnösand, Bishop Eva Nordung Byström

Evangelical Lutheran Church in Finland: Diocese of Lappo, Bishop Simo Peura

9/7

Church of England: Diocese of St Albans, Bishop Alan Smith, Bishop Richard Atkinson, Bishop Michael Beasley

Church of Sweden: Diocese of Linköping, Bishop Martin Modéus

16/7

Church of England: Diocese of Newcastle, Bishop Christine Hardman, Bishop Mark Tanner

Church of Norway: Diocese of Moere (Molde), Bishop Ingeborg Midttoemme

23/7

Church of Sweden: Diocese of Skara, Bishop Åke Bonnier

Church of England: Diocese of Leeds (formerly called the Diocese of West Yorkshire and the Dales), Bishop Nick Baines, Bishop Tony Robinson, Bishop James Bell, Bishop Toby Howarth, Bishop Jonathan Gibbs, Bishop Paul Slater

30/7

Evangelical Lutheran Church of Lithuania: Bishop Mindaugas Sabutis

Church of Ireland: Diocese of Derry and Raphoe, Bishop Kenneth Good

AUGUST

6/8

Church of England: Diocese of Bristol, Bishop Michael Hill, Bishop Lee Rayfield

Evangelical Lutheran Church in Finland: Diocese of Helsinki, Bishop Irja Askola

13/8

Church of England: Diocese of Portsmouth, Bishop Christopher Foster

Church of Sweden: Diocese of Stockholm, Bishop Eva Brunne

20/8

Church of Ireland: Diocese of Kilmore, Elphin and Ardagh, Bishop Samuel Ferran

Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Aarhus, Bishop Henrik Wigh-Poulsen

27/8

Evangelical Lutheran Church in Finland: Diocese of Espoo, Bishop Tapio Luoma

Scottish Episcopal Church: Diocese of Edinburgh, Bishop John Armes

SEPTEMBER

3/9

Evangelical Lutheran Church in Finland: Diocese of Turku, Archbishop Kari Mäkinen, Bishop Kaarlo Kalliala

Church of England: Diocese of York, Archbishop John Sentamu, Bishop Paul Ferguson, Bishop John Thomson, Bishop Alison White, Bishop Glyn Webster

10/9

Church of England: Diocese of Salisbury, Bishop Nicholas Holtam, Bishop Edward Condry, Bishop Karen Gorham

 Church in Wales: Diocese of St Asaph, Bishop Gregory Cameron

Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Ribe, Bishop Elof Westergaard

17/9

Church of Ireland: Diocese of Tuam, Killala and Achonry, Bishop Patrick Rooke

Church of England: Diocese of Bath and Wells, Bishop Peter Hancock, Bishop Ruth Worsley

24/9

Church of England: Diocese of Sheffield, vacancy, Bishop Peter Burrows

Church of England: Diocese of Sodor and Man, Bishop Robert Paterson

Church of Greenland: (Diocese of Greenland within the Evangelical Lutheran Church in Denmark) Bishop Sofie Petersen

OCTOBER

1/10

Church in Wales: Diocese of Swansea and Brecon, Bishop John Davies

Church of England: Diocese of Leicester, Bishop Martyn Snow

 8/10

Church of England: Diocese of Liverpool, Bishop Paul Bayes, Bishop Richard Blackburn

Church in Wales: Diocese of Monmouth, Bishop Richard Pain

Evangelical Lutheran Church in Denmark: Diocese of Haderslev, Bishop Marianne Christiansen

15/10

Church of England: Diocese of Truro, Bishop Tim Thornton, Bishop Chris Goldsmith

Church of Norway: Diocese of Tönsberg, Bishop Per Arne Dahl

Church of Sweden: Diocese of Strängnäs, Bishop Johan Dalman

22/10

Church of Sweden: Diocese of Växjö, Bishop Fredrik Modéus

Church of England: Diocese of Oxford, Bishop Steven Croft, Bishop Andrew Proud, Bishop Colin Fletcher, Bishop Alan Wilson

29/10

Church of England: Diocese of Carlisle, Bishop James Newcome, Bishop Robert Freeman

Church of Norway: Diocese of Stavanger, Bishop Ivar Braut

NOVEMBER

5/11

Church of England: Diocese of Winchester, Bishop Timothy Dakin, Bishop David Williams, Bishop Jonathan Frost

Church of Norway: Diocese of Agder and Telemark, Bishop Stein Reinertsen

12/11

Church of England: Diocese of Norwich, Bishop Graham James, Bishop Alan Winton, Bishop Jonathan Meyrick

Church of Sweden: Diocese of Luleå, Bishop Hans Stiglund

19/11

Estonian Evangelical Lutheran Church: Archbishop Urmas Viilma, Bishop Einar Soone, Bishop Tiit Salumäe, Bishop Joel Luhamets, Bishop Andres Taul,

Church of England: Diocese of Rochester, Bishop James Langstaff, vacancy

26/11

Church of England: Diocese of St Edmundsbury and Ipswich, Bishop Martin Seeley, Bishop Mike Harrison

 Scottish Episcopal Church: Diocese of Aberdeen and Orkney, Bishop Robert Gillies

DECEMBER

3/12

Scottish Episcopal Church: Diocese of St Andrews, Dunkeld and Dunblane, Bishop David Chillingworth (Primus)

Evangelical Lutheran Church in Finland: Diocese of Porvoo, Bishop Björn Vikström

10/12

Church of England: Diocese of Chester, Bishop Peter Forster, Bishop Keith Sinclair, Bishop Libby Lane

Evangelical Lutheran Church in Finland: Diocese of Kuopio, Bishop Jari Jolkkonen

17/12

Church of England: Diocese of Southwell and Nottingham, Bishop Paul Williams, Bishop Tony Porter

Church of Norway: Diocese of Borg, Bishop Atle Sommerfeldt

24/12

Church of Norway: Diocese of Oslo, Bishop Ole Christian Kvarme

Church of England: Diocese of Durham, Bishop Paul Butler, Bishop Mark Bryant

Scottish Episcopal Church: Diocese of Moray Ross and Caithness, Bishop Mark Strange

Nauðgun og sáttargerð

Hvað merkir friður? Hvað þýða gömul orð eins og fyrirgefning, réttlæting, iðrun og náð? Þau eru stór og fangvíð. En skiljast þau og tengjast þau lífi þínu og lífi fólks almennt? Hafa þau tapað merkingu af því trúfræðin er roskin og úr takti? Hvað þýðir sáttargerð? Er það orð úr upphafinni himnesku sem ekki tengist tilfinningum fólks, reynslu og þrá? Sáttargerð hefur verið orðuð og iðkuð í kristninni í tvö þúsund ár, miðlað því sem Guð gerir og maðurinn einnig.

Í gærmorgun vaknaði ég snemma. Þrátt fyrir stórviðrin opnaði ég tölvuna í kyrru sofandi heimilis og fór að horfa á og hlusta á TED-fyrirlestur Þórdísar Elvu Þorvaldsdóttur og Tom Stranger sem barst um netheima heimsins í fyrradag og vakti gríðarlega athygli. Þau kynntust árið 1996 þegar Tom var skiptinemi á Íslandi. Hann var átján og hún sextán. Eftir skólaball nauðgaði Tom Þórdísi Elvu. Þau gerðu ekki atburðinn upp á þeim tíma. Hann hélt sína leið til Ástralíu og hún var eftir með sársauka og óuppgerða reynslu. En hún vann með sinn innri mann og eftir mörg ár ákvað Þórdís Elva að senda nauðgaranum bréf. Hún vissi ekki hverju hún ætti von á og vissi ekki hvort hann gæti iðrast. En hann svaraði bréfi hennar og viðurkenndi afbrot sitt. Þau ákváðu að hittast í Höfðaborg í Suður Afríku – miðja vegu milli Íslands og Átsralíu. Í heila viku töluðu þau saman – um sársauka, líðan, hlutverk og unnu úr.

Í Ted-fyrirlestrinum segja þau bæði frá glæpnum, úrvinnslunni og samhenginu. Hún skilaði skömminni, hann gekkst við brotinu og þau tengja við hvað við getum gert til að bregðast við ofbeldi. Þetta er átakanlegur en hrífandi fyrirlestur um hrylling sem ekki á að líða heldur vinna gegn og vinna úr.

Hefði Þórdís Elva bara átt að tala við góða sálfræðing, ná sér í vodkaflösku og detta ærlega í það – eins og hún spurði í fyrirlestrinum? Hefði málið kannski klárast þannig? Nei. Hefði hún verið bættari að hefna sín á honum? Gæti og vildi hún fyrirgefa honum ef hann játaði brotið? Hún sendi bréf, hann gekk í sjálfan sig. Þau skrifðust á í átta ár, greindu flækju glæps, tilfinninga og ferils. Og saman opnuðu þau þessa sögu á TED í fyrradag – 7. febrúar 2017. Þau sögðu blóðríka sögu sem lyktaði með fyrirgefningu og sáttargerð. Og gáfu út bók um glæp og úrvinnslu – Handan fyrirgefningar. Þetta er einstakt mál, einlægnin mikil og hugrekkið stórkostlegt.

Um hvað eru stóru orðin í Biblíunni? Þau eru alltaf um raunverulegt líf. Allir menn verða fyrir einhverjum áföllum. Fólk gerir illt og á fólki er brotið. En hvernig á og er best að vinna úr? Hvernig getum við – eða eigum við – að bregðast við orðum og gerðum fólks sem níðist á okkur? Að vera manneskja varðar að læra að gangast við gerðum sínum. Að vera manneskja varðar að vinna úr áföllum og hrottaskap. Þegar best lætur nær fólk að feta sig upp stiga þroskans og miðla viskunni. Þórdís Elva og Tom náðu að tala saman um hið liðna og opna dýptir sálar og segja okkur hinum. Þau urðu náðarrík í samskiptum við hvort annað af því þau gengust við reynslu sinni og vildu opinbera hið illa. Þau náðu sáttargerð og eru í sólarlandinu handan fyrirgefningar.

Þegar brot hefur verið framið þarf að hreinsa sár, gera upp og gera gott að nýju. Það eru þættir í ofursögu kristninnar. Guð tók af skarið, hafði samband, lét sig varða uppgjörið, elskaði, var tilbúinn að ræða málið í þaula, við alla og gera upp. Tilreiknaði ekki syndir heitir það á máli Biblíunnar. Hitti gerandann og gaf honum nýjan möguleika. Og persóna sáttargerðar í kristninni er Jesús Kristur sem alltaf bendir að baki hefnd og harðneskju til betri niðurstöðu sem elskan stýrir.

Tom og Þórdís Elva hafa sýnt okkur heillandi þráð í kærleiksfesti heims og himins. Saga um glæp varð saga um líf. Þolandi og gerandi leystu hrylling úr fjötrum þöggunar og ofbeldis. Langur föstudagur upplýstist á páskadegi sáttargerðar. Lífið er sterkari en dauðinn. Sáttargerð og fyrirgefning eru ekki úrelt, frekar en hin stóru orðin. Og Guð ekki heldur.

Íhugun í kyrrðarstund Hallgrímskirkju 9. febrúar 2017.

Meðfylgjandi mynd er verk Kristínar Gunnlaugsdóttur og í eigu Hallgrímskirkju. 

 

Myndin af Hallgrími Péturssyni

Nágranni minn var að taka til heima hjá sér, grisja og taka niður myndir af vegg. Hann sá mig ganga fram hjá og hljóp út og kallaði til mín. „Má bjóða þér Hallgrím Pétursson?“ Ég sneri mér við og hváði. Svo kom hann út með prentaða mynd Samúels Eggertssonar teiknara og vildi færa mér þar sem ég þjónaði nú kirkjunni sem kennd væri við Hallgrím. Ég þáði með þökkum og þótti vænt um þennan kærleiksgjörning. Takk Sölvi.

Myndina gerði Samúel fyrir meira en öld síðan. Árið 1914 voru þrjú hundruð ár liðin frá fæðingu skáldprestsins og var hún prentuð að gefnu því tilefni.

Myndinni var ætlað að sýna hvernig Passíusálmarnir hefðu haldið nafni Hallgríms á lofti. Og þar sem myndin var prentuð í talsverðu upplagi varð hún stofustáss á heimilum um allt land.

Á súlunum og prédikunarstólnum eru vers úr Passíusálmunum. Á reitum báðum megin við prédikunarstólinn eru svo hendingar úr ljóði Matthíasar Jochumssonar um Hallgrím.

Á undirstöður súlnanna er skráð:

Þú skildir Kristí kvalaraun

Á krossins trúðir sigurlaun.

Þú vildir líða líkt sem hann

og lifa fyrir sannleikann.

Höfundur þessarar umsagnar var Marta Elísabet Stefánsdóttir en hún var eiginkona Samúels.

Himinboginn yfir Hallgrími táknar útgáfufjölda Passíusálmanna. En 1914 höfðu komið út 43 útgáfur frá því sálmarnir voru fyrst útgefnir á árinu 1666. Eftir það hafa sálmarnir verið gefnir reglulega út og nú 103 árum seinna er fjöldi útgáfa að nálgast eitt hundrað.

Samúel gerði stofuspjald til heiðurs Hallgrími. Kannski er nú komið að því að listamaður samtímans geri nýtt spjald fyrir nýja tíma? Eða verður það vídeóskot á samfélagsmiðlunum?

Trans-vegan kjúlli

Við hjónin vorum á leiðinni úr vegan-skeiði og Elín mín hvíslaði á koddanum að hana langaði svo í kjúlla „annað kvöld, einhverja óvænta útgáfu“ bætti hún við. Og þá var ekki annað í boði en að finna það sem gæti hugnast henni. Ég fletti og fann uppskrift í ljómandi riti Úlfars Finnbjörnssonar, sem heitir Stóra Alifuglabókin. Klettakálspestóið var gert skv. tillögu hans en ég bætti reyndar basiliku við. Ég mæli þó frekar með venjulegu pestói – það er fínlegra en rúkkóla-pestó. Fimm stjörnur var stjörnugjöfin – svo ég held áfram að taka við pöntunum á koddanum. Það er gott að elda fyrir mitt fólk. Það tekur vel við og kann að þakka með fögrum umsögnum og mörgum stjörnum. Hið hnyttna heiti “trans-vegan” kemur frá  Sigrúnu Óskarsdóttur. Hér er svo uppskriftin í minni útgáfu.

Steiktar kjúklingalundir

Með pestó, spínati og pasta. Fyrir 4.

600 gr kjúklinglundir

2 msk olía

1 kúrbítur

30 snjóbaunir

salt og pipar

1 poki spínat

600 gr soðið pasta

furuhnetur sem má sleppa

Parmesanostur – rifinn sem má líka sleppa

Klettakálspestó

1 poki klettakál

2 msk furuhnetur

2 msk parmesanostur

3 hvítlauksgeirar

1-2 msk ljóst balsamikedik

1-2 msk sítrónusafi

1 msk agavesíróp

salt og pipar

1 ½ dl olía

Aðferð

Kjúklingalundirnar steiktar á pönnu þar til þær eru brúnar. Kúrbítstrimlum og snjóbaunum bætt við og stekt áfram ca 2 mínútur. Bragðbætt með salti og pipar. Ég þurfti að hella ofurlitlu vatni af sem kom frá kúrbítnum. Nokkrum skeiðum af pestó – skv smekk – yfir kjöt og grænmeti á pönnunni og hrært í til að dreifa vel pestóinu. Spínatblöð og volgt pasta á fat og síðan allt af pönnunni yfir pastað. Skreyta með furhnetum og parmesan.

Pestógerðin

Öll hráefnin i matvinnsluvél og maukað vel.

Varðandi pasta

Notaði Thai Rice Noodles sem er glútenlaust og “no cholesterol.” Eftir suðu smelltum við sesamolíu og tamarisósu út í pastað. Það gefur yndislegt bragð og fallegan lit.

Borðbæn

Allt sem í dag er borið borði

blessaðu nú með þínu orði,

eilífi Drottinn; þelið þitt

þvoi og lýsi’ upp hjarta mitt.

(þessa borðbæn samdi Sigurður Ægisson)