Ingimundur Magnússon + minningarorð

Myndir hafa áhrif. Við horfum á veröldina með augunum, sjáum með ákveðnum hætti, skynjum og geymum svo í myndabanka minninganna. Frá því í árdaga hafa menn gert myndir, rist myndir á veggi, teiknað myndir í jarðveg og fest á pappír á síðari öldum. Platón mótaði heimspekikerfi um myndir, talaði um frummyndir og hafði sjálfur hugmynd um hvernig veröldin birtist skynjun manna sem myndheimur. Myndir manna hafa orðið lyklar að lífsskilningi. Málverk, skúlptúrar, hús, kvikmyndir og myndgjörningar – alls konar – hafa orðið mörgum uppspretta reynslu, sjálfsmyndar og heimstúlkunar. Ljósmyndirnar hafa bæst við síðustu öldina. Myndir eru svo mikilvægar að ekki er alltaf ljóst hvað er veigamest, fyrirmyndin eða túlkun eftirmyndarinnar.

Ingimundur var ljósmyndari – frábær ljósmyndari. Ég man eftir honum sem barn þegar hann var á ferð og mundaði ljósmyndavélina. Hann tók myndir af krökkum við hornsílaveiðar niður við Tjörn, af ungviðinu að leika sér í snjónum, Hemma Gunn á Valssvæðinu, líka Þórólfi Beck við skotæfingar. Og Ingi varð meira segja fyrir skoti Þórólfs þegar hann var að taka mynd af honum og sá á honum eftir! Þegar við gúglum Ingimund Magnússon birtast á skjánum fjöldi glæsilegra mynda sem hann tók, myndir sem fanga athygli, vekja tilfinningar og hugsun, gleðja. Ingimundur var fyrsti ljósmyndarinn sem ráðinn var til dagblaðsins Vísis, 1961. Árin þar á eftir fór hann víða , tók myndir og skráði þar með mannlífið í Reykjavík á þessum árum, þmt íþróttir, heimsóknir og viðburði. Myndirnar eru ekki aðeins góðar og til vitnis um hve vel sjáandi Ingi var heldur eru menningarlega mikilvægur vitnisburður um líf fólks í borginni og landinu á þessum árum og áratugum.

Myndir eru mikilvægar og hafa verið í tíma – en líka í eilífð – eða svo tjáir Biblían okkur. Guð gerði manninn í sinni mynd, segir þar. Og Jesús Kristur hefur haft tilfinningu fyrir myndum því hann tók einu sinni upp pening þegar verið var að reyna hann og spurði á móti: „Hvers mynd er þetta?“ Hvað er mynd, til hvers er hún? Hvernig getum við skilið og túlkað myndir best? Ingimundur tók myndir, ekki aðeins myndir af einhverju, heldur myndir sem sýndu en gáfu líka tilfinningu og túlkuðu veröldina. Í hinu trúarlega samhengi er oft sagt að Jesús Kristur sé mynd Guðs í tíma og rými. Hann sýndi elskaða veröld og guðsmynd sem umvefur. Hann var mönnum mynd þess heims sem er í góðum höndum, til góðs og er elskaður. Og svo þegar tíminn frýs í myndum eilífðar megum við vita að engin mynd megnar að túlka fyllilega hvað líf himins er fagurt og gott. Og nú megum við leyfa okkur að sjá Lilju og Inga brosa saman í grænum hvammi hlægjandi eilífðar. Þau voru okkur bæði fulltrúar þess að lífið er skemmtilegt og elskulegt.

Upphafið

Ingimundur Magnússon var Vesturbæingur, KR-ingur, tvíburi, valmenni og höfðingi. Ingi fæddist í Reykjavík 14. janúar árið 1931 og lést á Grund 12. september síðastliðinn. Foreldrar hans voru Helga Kristín Kristjánsdóttir og Magnús Ingimundarson. Tvíburabróðir Ingimundar var Kristján en hann lést árið 2003. Yngri en bræðurnir voru Vala Dóra sem fæddist 1937 en lést árið 2016 og Jórunn sem fæddist 1938 og lifir systkini sín. Bernskuárin bjó Ingimundur á Sólvallagötu. Hann lærði húsasmíði og vann við húsa- og húsgagnasmíði með föður sínum í nokkur ár. Ingi var alla tíð glöggur og næmur á tækni og tæki. Hann lærði snemma að mikilvægt væri að láta tækin vinna fyrir sig, þjösnast ekki á hefli og nota höfuðið við greiningu á vanda sem þurfti að vinna með. Ingi varð því góður og í mjög mörgu. Margir reiddu sig á að hann gæti bjargað úr vanda, hvort sem það var nú í rafmagni, smíðum eða smella keðjum á dekk.

Lilja og fjölskyldan

Svo var það Lilja Helga Gunnarsdóttir og hin farsæla ást þeirra Ingimundar. Ingi sá Lilju sá fyrst á götu í Hafnarfirði þegar hún var unglingur. Ingi hafði alltaf góð augu, sá vel, tók eftir og festi mynd í sinni. Hann mundi nákvæmlega hvernig kápan hennar Lilju var – að hægt var að snúa henni við og þá var komin ný flík. Löngu síðar sagði Ingi Lilju frá þessari sýn, mynd, sem greiptist í huga hans, af henni og hve sniðuglega kápan var gerð, tvær í einni. Nokkrum árum síðar hittust þau í Hveradölum þar sem ungviðið á suðvestur-horninu safnaðist saman til að hafa gaman og flest fóru eitthvað upp í brekkurnar. Ingi mundi eftir kápustúlkunni úr Hafnarfirði og hún gerði sér grein fyrir að hann tók eftir henni. Svo tók hún líka eftir hve glæsilegur þessi KR-skíðasnillingur var. Svo varð ævintýratími samdráttarins. Þau Lilja urðu par og gengu svo saman æfiveginn. Þau voru bráðung og Ingi fékk forsetaleyfið svo hann mætti ganga í hjónaband. Þau sögðu já í kirkjunni og gengu í hjónaband í lok október árið 1951. Hún var drottingin í lífi hans og hann kóngurinn. Líf þeirra var gott, litríkt og gjöfult.  

Synir þeirra Inga og Lilju eru Magnús, Gunnar og Bolli Þór.

Magnús er framhaldsskólakennari. Kona hans er Brynhildur Ingvarsdóttir, augnlæknir. Sonur Magnúsar er Ingi Fjalar og kona hans er Sólveig Ólafsdóttir.

Jóhanna Katrín Magnúsdóttir er gift Finni Vilhjálmssyni.

Lilja Ósk Magnúsdóttir fæddist 1986 og Gunnar Ingi Magnússon kom í heiminn 1991. Hans kona er Eva Harðardóttir.

Gunnar, annar sonur Lilju og Inga, er framkvæmdastjóri. Kona hans er Hrund Sch. Thorsteinsson, hjúkrunarfræðingur. Börn Gunnars eru Davíð, Jakob, Soffía og Magnús. Kona Davíðs er Nína Björk Arnbjörnsdóttir. Unnusti Soffíu er Jón Dagur Þorsteinsson og Glódís Ylgja Hilmarsdóttir er unnusta Magnúsar.

Bolli Þór Bollason er svo þriðji strákurinn og elstur. Hann kom ungur til Guðlaugar ömmu sinnar og Lilju þegar blóðforeldrar hans skildu. Faðir Bolla var bróðir Lilju og þeim mægðum rann blóðið til skyldunnar og hann varð eiginlega sonur þeirra beggja og gat þar með ráðið sjálfur til hvorrar hann leitaði. Það var því forréttindastaða sem hann var í – að njóta styrkleika tveggja kvenna sem voru báðar miklar fyrir sér. Svo þegar Ingi kom á heimilið varð hann stjúpi Bolla. Bolli Þór var ráðuneytisstjóri. Kona hans er Hrefna Sigurðardóttir viðskiptafræðingur. Elst barna Bolla er Ólöf og maður hennar er Guðmundur Pálsson.

Svo er það Lilja Guðlaug, sem fékk nöfn mæðranna beggja. Þá er Lárus og kona hans er Lára Björg Björnsdóttir. Þórunn er gift Sigurgeiri Guðlaugssyni. Stjúpdóttir Bolla er Jóhanna Guðmundsdóttir. Hennar maður er Mohsen Rezakahn Khajeh. Halla Lárusdóttir, fyrri kona Bolla, var móðir Lilju Guðlaugar, Lárusar og Þórunnar. Hún er látin.

Dætur Hrefnu eru Karen Þóra Sigurkarlsdóttir og hennar maki Jón Axel Björnsson og Hanna Christel Sigurkarlsdóttir og hennar maður er Elvar Kjartansson.

Þetta er stór og kraftmikill hópur, barnabörnin á annan tug og barnabarnabörnin þrír tugir. Ríkidæmi Inga og Lilju var mikið. Og þau fylgdust vel með sínu fólki. Margir afkomendanna voru svo lánsamir að fá að gista hjá Inga og Lilju og fara ferðir með þeim um landið og í sumarbústaðareisur. Fyrir hönd alls þessa fólks er þakkað í dag.

Svo eru þau sem beðið hafa fyrir kveðjur til ykkar. Bolli og Hrefna eiginkona hans eru erlendis og komast ekki til þessarar útfarar og biðja fyrir kveðjur til ykkar ástvina. Dætur Bolla, þær Ólöf, Lilja Guðlaug, Jóhanna og fjölskyldur þeirra biðja fyrir kveðjur. Sömuleiðis Guðmundur Jónsson. 

Þegar Ingi og Lilja gengu í hjónaband bjuggu þau fyrst við Laugaveginn. Magnús var þá í gerðinni. Síðan fluttu þau inn í Laugarnes árið 1957. En Vesturbæinga langar oftast „heim“ – og þau Ingi og Lilja byggðu sér íbúð á Kaplaskjólsvegi árið 1960 og fjölskyldan hjálpaðist við að klára íbúðina. Lilja og Ingi unnu úti en öll voru þau svo lánsöm að drengirnir undu vel KR-lífinu og uxu upp í fjörinu og krakkamergð svæðisins. Þar var líf, fjör, líkaminn stæltist í boltanum og persónuþroskinn og félagsfærnin í samskiptunum.

Minningarnar

Nú kveðjum við Inga. Hvernig manstu hann? Og við getum einfaldað með því að spyrja hvaða mynd hefur þú af honum í þínum myndabanka? Já, Ingi var listrænn og næmur. Hann var völdundur hins sjónræna, myndlistar og ljósmynda. Og þó hann hafi ákveðið að segja skilið við sög og hefil naut hann smíðaþjálfunar bernskunnar. Hann hafði fengið þjálfun í formskynjun, og náði að stæla verkhyggni og temja sér gott vinnulag. Myndirnar hans Inga sýna ljósvitund og góða formskynjun en líka auga fyrir margbreytileika mannlífsins. Mótífin hans eru fjölbreytileg. Eftir að erli dagblaðaljósmyndunar lauk tók við vinna í stúdíóum og auglýsingaljósmyndun. Þær voru því margar myndirnar sem Ingi tók um dagana, margar listaverk og fjöldi þeirra miklar tilfinningamyndir og þmt fjölskyldumyndirnar. Ingi hélt áfram að vinna með myndir og allt til loka. Ég hef ekki heyrt um nokkurn mann annan sem fékk flottan ljósmyndaprentara í afmælisgjöf á níræðisafmælinu. En Ingi var opinn, hugaður og þorði að vinna með nýja tækni í ljósmyndun og ljósmyndavinnslu. Ný tölva, nýr prentari hæfði Inga, líka á tíræðisaldri. Hann er ekki aðeins maður myndanna heldur líka fyrirmynd okkur um að vera opin, forvitin um líf, verðandi, tækni og breytingar.  Við týnum tímanum öllum en megum helst ekki týna lífsgleðinni og framtíðinni.

Músíkmaðurinn

Ingi var líka músíkalskur. Hann hélt músík að sínu fólki og mat alls konar tónlist. Einar Kristjánsson, stórsöngvari var náfrændi, og Ingi hafði bæði mótun og næman skilning á sönglist og söngfærni. Hann mat klassíska tónlist, hlustaði með mikilli gleði á jazz. Hann var fínstilltur og vildi góð tæki til að tónlistin nyti sín, keypti góðar græju og smíðaði jafnvel hátalara sjálfur til að tryggja hlustunargleðina. Ungviðið á heimilinu og fjölskyldan naut góðs smekks hans en hafði líka græjurnar til að tónlistin yrði hljómgóð. Krakkarnir í nágrenninu gátu hlustað á Bítlana, Led Zeppelin og Rolling Stones með góðu sándi. Ingi hlustaði vel á sína músík hvort sem það var John Williams, Bill Evans eða Miles Davis. Músíksóknin lifði í Inga alla tíð og allt til enda. Hann heyrði tónlist ekki bara í hljóðfærum heldur gladdist líka yfir hljóðgæðum í Rolleiflexnum -eða öðrum góðum myndavélum – þegar smellt var af. Hann undraðist í seinni tíð hvað hann gæti fundið mikið á youtube af góðri músík og líka með myndskeiðum af meisturunum!

Sveitin og náttúruunnandinn

Svo var sveitin í Inga. Rastaða myndin í sálmaskráropnunni sýnir Bergstaði, Drumboddstaði og Tungurnar. Ingi var í sveit á Drumboddstöðum sem sést hægra megin á myndinni, er þarna á réttum stað – við Allt eins og blómstrið eina. Ingi lærði á búskap, skildi gróandann og blómstrin, lærði að vinna og tengdist fólki djúpum böndum. Hann var líka dýravinur. Í myndasafni sálmaskrárinnar sjáum við Inga sundríða hesti. Sjósundsslagorðið á við: Hættu að væla komdu að kæla. Það er kapp og fjör í báðum. Ingi átti hesta um árabil og naut samvistanna við dýrin, dýravinina og náttúrunar.

Vandvirkur Ingi

Manstu hve Ingi var vandvirkur og miðlaði til ástvina sinna að velvirkni væri dyggð. Snyrtimenni. Hann vildi engar lélegar reddingar, heldur að verkin væru almennilega unnin og allt gert vel. Og af því Ingi var næmur á tækni og möguleika var leitað til hans til að klára mál og redda. Hann setti upp hitamæla því hann vildi vita hver hitinn væri úti. Hann smellti upp loftnetum þar sem hann var því hann vildi að heyrðist í útvarpinu. Vinir hans í hljóðheiminum voru ráðhollir og hann miðlaði síðan þekkingunni þar sem hann fór. Og auðvitað kom hann allri blokkinni í samband og sá til þess að allir sem vildu gætu séð Kanasjónvarpið. Ingi staðnaði ekki, heldur var opinn þó hann eltist. Hann vildi fá að vita og skilja hvernig Internetið virkaði og var óhræddur við tölvuvæðinguna.

Stórfjölskyldan

Svo var fjölskyldumaðurinn Ingi. Þau Lilja voru skemmtileg hjón og mér þótti kraftmikil gleði einkenna þau sem par. Þau ræktuðu vel sitt fólk. Þegar barnabörnin komu í heiminn voru þau natin í ömmu- og afahlutverkunum og Ingi vílaði ekki fyrir sér bleyjuskiptin og tókst á við að passa einn. Allt fór honum þetta vel úr hendi eins og annað sem hann gerði. Hann vakti yfir velferð fólksins síns, tók sér til hjarta ef eitthvað fór úrskeiðis og gladdist yfir áföngum, sigrum og gleðimálum. Þau Ingi voru dugleg að fara með sitt fólk í ferðir og bústaði eins og sálmaskráin sýnir. Ömmubörnin muna dekrið, ferðirnar, natnina, fjölbreytileikann og hve amma og afi elskuðu þau mikið. Ingi var stoltur af sínu fólki og vildi allt þeim besta í lífinu. Stóð alltaf með þeim. Og svo má minna á að Ingi varð æ betri kokkur eftir því sem hann eltist. Í því þjónaði hann sínu fólki og ekki síst konu sinni þegar þörf var á.

Nú kveðjum við Inga. Hann er farinn inn í ljós eilífðar. Þið hafið tekið myndir fyrir minningarnar. Og við megum sjá Inga og Lilju í ljósheimi gleðinnar. Ingi má alveg glotta og skjóta fram kímniorðum sínum. Og ég held að hann fái alveg örugglega góðan prentara fyrir margvíddarprent. Lof sé Inga, Guð geymi hann og blessi ykkur ástvini í hinu mikilvæga lífsverkefni að lifa vel. Í því er Ingi okkur öllum fyrirmynd.

Amen.

Kistulagning og útför 24. september, 2021. Neskirkja. Bálför. Erfið á Torgi Neskirkju.