Greinasafn fyrir flokkinn: Mataruppskriftir

Fleiri mataruppskriftir er að finna á sigurdurarni.annall.is

Blómkál með jógúrtsósu

Ég átti blómkál í kælinum og ákvað að nota það sem munngælu kvöldmatarins. Mamma gufusauð gjarnan blómkál síðsumars, baðaði það síðan í kryddaðri smjörsósu, bætti við smáskornu hangikjöti eða steiktu beikonsmælki, þakti síðan með osti og steikti í ofni. Bernskuminningin kviknaði er ég stóð með blómkálið milli handanna. Mér fannst ég finna bragðið þrátt fyrir sextíu ára tímahaf. Ég ákvað að nota mömmuaðferðina en krydda að eigin hætti, enda mun meira úrval af kryddi en þegar hún gerði kraftaverkin í eldhúsinu á Tómasarhaga. Ég bjó svo til kryddsósu með og grillaði líka kjúkling til að allir munnar yrðu glaðir og magar líka. Svona máltið er til fagnaðar. Lífið lagsmaður – það er nú undursamlegt. 

Hráefni:

1 blómkálshöfuð

200 gr. smjör

2 msk ólífuolía

1 tsk kúmen

1 tsk kóríanderduft

1 tsk túrmerik

3 hvítlauksgeirar smátt skornir

1 tsk salt

½ tsk svartur pipar

1 msk sítrónusafi

1 msk granateplasæta (mólassi má sleppa)

100 gr af smáskornu steiktu beikoni, chorizo eða skinku

200 gr mozarella eða annar bragðgóður ostur

Matreiðsla

Fyrst skar ég blómin af kjarna blómkálsins og gufusauð þau í 10 mínútur. Á meðan hrærði ég saman hitt hráefnið og notaði chorizo og dásamlega Parmaskinku sem við áttum í kæliskápnum. Skar smátt. Þegar blómkálið var soðið dreifði ég úr því á ofnþolið fat, hellti volgri smjörkryddblöndunni yfir, dreifði vel úr kjötflísunum og setti ostinn yfir, bakaði síðan í 20 mínútur.

Jógúrtsósa

200 ml grísk jógúrt

1 hvítlauksgeiri smáskorinn

1 msk fínsöxuð mynta

1 msk fínsöxuð kóríander

rifinn börkur af ½ lífrænni sítrónu (má sleppa)

smá salt

Verði ykkur að góðu og:  

Þökkum Drottni því að hann er góður og miskunn hans varir að eilífu. Amen. 

Málningardagurinn fór í matargerð. Góð skipti? 31. júlí 2025. 

Hoisin og hvítlauks-núðlur

Ég er búinn að elda kjötmáltíðir undanfarið því yngri karlarnir á heimilinu hafa unnið erfiðisvinnu og eru svangir og þreyttir þegar þeir koma heim. Svo kom ég auga á þessa bragðkitlandi uppskrift sem mér sýndist að gæti verið mótvægi við kjötflóðið. Og maður lifandi – hún heillaði mitt fólk. 

Fyrir 4

Innihald:

Salt og pipar

400 g þurrar hveiti- eða eggjanúðlur

60 ml hoisinsósa

2 msk sojasósa

1 msk sesamolía

2 tsk hlynsíróp eða hunang

jurtaolía til steikingar

6 hvítlauksrif, fínsöxuð

6 vorlaukar – saxið en greinið að hvítu og grænu hlutana

4 msk ristuð hvít sesamfræ

Aðferð:

  1. Sjóðið núðlurnar

Stór pottur með söltu vatni fyrir suðuna. Sjóðið núðlurnar samkvæmt leiðbeiningum þar til þær eru “al dente”. Hellið vatninu af og skolið undir köldu vatni þar til þær eru orðnar kaldar.

  1. Útbúið sósuna

Setjið í skál hoisinsósu, sojasósu, sesamolíu og hlynsíróp eða hunang. Hrærið saman og leggið svo til hliðar.

  1. Steikið hvítlauk og vorlauk

Hitið stóra pönnu (30 cm) á meðalháum hita í 2 mínútur. Bætið við 1–2 msk af jurtaolíu og setjið hvítlaukinn og hvíta hlutann af vorlauknum út í. Hrærið í u.þ.b. 30 sekúndur, þar til ilmar (en passið að hvítlaukurinn brenni ekki!).

  1. Bætið við núðlum og sósu

Hellið sósunni út á pönnuna og bætið svo núðlunum við. Hrærið vel svo þær þekjist jafnt með sósunni.

  1. Látið núðlurnar taka sig

Steikið núðlurnar í 2–3 mínútur, svo þær nái að stökkna aðeins – og verða létt karmellíseraðar. Smakkið og bætið við salti ef þarf – og svörtum pipar eftir smekk.

Skiptið í skálar og skreytið með ristuðum sesamfræjum og græna hluta vorlauksins. Fyrir þau sem vilja meira bragð má nota chiliolíu.

Meðlæti – frjálst val!

  1. Gufusoðið grænmeti með sesam

Brokkolí, blómkál eða pak choy gufusoðið og bragðaukið með sesamolíu, sojasósu og sesamfræjum.

  1. Ristaðir tofuteningar eða steikt egg

Skorin tofu (pressuð og marinéruð) eða egg með stökkum botni veita prótein og byggja réttinn upp sem aðalrétt.

  1. Agúrkusalat með hrísgrjónaediki

Ferskt, stökkt salat með þunnum agúrkuskífum, hrísgrjónaediki, sesamolíu og chili-flögum – dregur úr feiti og lyftir máltíðinni.

Bæn

Þökkum Drottni, því að hann er góður og miskunn hans varir að eilífu. Amen.

Ég fann þessa uppskrift Hetty Lui McKinnon á NYT. https://www.nytimes.com/2025/04/28/dining/fast-noodles-dinner-recipe.html

Flórens-kjúklingur með rjómasósu og spínati

Einföld pönnuuppskrift. Safaríkar kjúklingabringu í smjörkenndri hvítvíns-rjómasósu með spínati og rjómaosti. Rjómaosturinn gefur sósunni mýkt og fyllingu. Í stað spínats má nota sólþurrkaða tómata, steikta sveppi eða niðursoðin þistilhjörtu – eða bæta þeim við. Borið fram með stöppuðum eða ofnbökuðum kartöflum – en brauð er nauðsyn til að þerra síðustu sósudropana! Það er uppskófla eða scarpeda í ítölskunni. 

Hráefni:

60 ml hveiti (ca. ¼ bolli)

60 ml rifinn parmesanostur (ca. ¼ bolli), auk þess sem stráð er yfir í lokin fyrir áferð – lúkkið. 

Salt og nýmalaður pipar

4 þynntar, beinlausar kjúklingabringur – án húðar (um 450 g)

1 msk ólífuolía

4 msk smjör

1 meðalstór skalottulaukur, smátt saxaður – nú eða graslaukur/vorlaukur

2 hvítlauksrif, smátt söxuð

120 ml þurrt hvítvín (½ bolli)

120 ml kjúklingasoð (½ bolli)

1 tsk þurrkuð basilíka (eða 1 msk ferskt, saxað)

1 tsk þurrkuð óreganó (eða 1 tsk ferskt, saxað)

120 ml rjómi (½ bolli)

60 g rjómaostur (við stofuhita)

2 bollar spínat (um 85 g)

Aðferð:

  1. Blandað saman hveiti, parmesan, 1 tsk salti og 1 tsk pipar á disk. Kjúklingabringunum velt upp úr blöndunni þar til þær eru vel þaktar báðum megin.
  2. Stór panna hituð á meðalhita. Setjið ólífuolíu og 2 msk af smjöri á pönnuna og bræðið saman. Steikið kjúklinginn í um það bil 4 mínútur á hvorri hlið, þar til hann er orðinn gullinbrúnn (en þó ekki eldaður í gegn). Takið kjúklinginn af pönnunni og leggið til hliðar.
  3. Bætið afganginum af smjörinu (2 msk) á pönnuna. Setjið skarlottulauk, hvítlauk og smávegis salt saman við. Hrærið í 2 mínútur eða þar til laukurinn er orðinn mjúkur og hvítlaukurinn ilmar.
  4. Hellið hvítvíni og soði út á pönnuna. Bætið við basilíku og óreganó. Hrærið og skafið upp karamelliseruðu bitana af botninum. Látið sjóða niður í um helming (3–4 mínútur). Bætið þá við rjómanum og rjómaostinum. Hrærið þar til osturinn hefur bráðnað og sósan þykknar (um 6 mínútur).
  5. Bætið spínatinu við og hrærið þar til það hefur linast og blandast vel við sósuna (um 1 mínúta).
  6. Leggið kjúklinginn aftur á pönnuna og látið malla þar til hann er fulleldaður (4–5 mínútur). Takið af hitanum og berið strax fram með ferskum parmesanosti yfir.

Ljómandi að skreyta með ætum blómum á sumartímanum. 

Meðlæti við  hæfi – sem velja má úr 🙂

Stappaðar kartöflur með hvítlauk, salti og smjöri. Mjúkar og rjómakenndar kartöflur eru fullkomnar og þær draga í sig rjómasósuna. Bætið rifnum parmesan eða örlitlu múskati við til að ná fram ítölskum blæ.

Ofnbakaðar litlar kartöflur eða sætar kartöflur, kryddaðar með ólífuolíu, rósmarín og sjávarsalti.

Grillaðar eða gufusoðnar grænmetisspírur.

Grænmeti eins og brokkolí, blómkál, grænar baunir eða aspargus.

Bagettebrauð – til að þerra upp sósuna! Getur verið súrdeigsbrauð, focaccia eða einfaldlega brauð með hvítlauksolíu og kryddi.

Ferskt salat, t.d. rúkkola og kirsuberjatómatar með sítrónu-ólífuolíudressingu og parmesanflögum.

Grunnuppskriftina fann. ég í NYT.

Borðbæn

Gef oss í dag vort daglegt brauð,

vor Drottinn Guð, af þínum auð.

Vort líf og eign og bústað blessa

og blessa nú oss máltíð þessa.

En gef vér aldrei gleymum þér

er gjafa þinna njótum vér.

V.B.

Vinaigrette-sósan frá Via Carota

Þessi dásamlega vinaigrette-sósa er frá veitingastaðnum Via Carota í West Village í NY. Volga vatnið í uppskriftinni kann að koma á óvart, en því er bætt við til að mýkja edikið. Salatsósa á að vera svo góð að fólk geti borðað hana eða jafnvel svolgrað hana! Hægt er að nota þessa sósu á salat, aspargus og jafnvel líka með nautasteik, fisk eða steiktan kjúkling. 

Innihald – nóg fyrir ca. 360 ml.

  • 1 stór skalottulaukur, mjög smátt saxaður
  • 2 msk gott sherry-edik
  • 1 msk volgt vatn
  • 1 bolli góð extra virgin ólífuolía
  • 1½ tsk hunang
  • 1½ tsk Dijon sinnep
  • 1½ tsk gróft sinnep (heilkorns)
  • 2 greinar tímían ca. ½ tsk eða þurrkað 1 tsk.
  • 1 hvítlauksrif, fínt rifið
  • 1 tsk gróft sjávarsalt – eða meira eftir smekk
  • ½ tsk nýmalaður svartur pipar

Aðferð:

  1. Skalottulauku og edik í skál og látin standa í um 5 mínútur – sem mýkir laukinn.
  2. Bætt við volgu vatni, ólífuolíu, hunangi, sinnepinu, tímían, hvítlauk, salti og pipar.
  3. Hráefnið þeytt þar til sósan verður mjúk, gullin og vel blönduð. Smakkað til og bætt meira ediki við sem og salti skv. smekk.

Svo er allt í lagi að nota fallegar skálar fyrir salatið – t.d. Ittala-djásnin. 

Alviðrusúpan – ítölsk kjötsúpa fyrir Íslendinga

Hvað eldar maður fyrir hóp göngufólks sem plantar trjám eftir gönguferð? Augljóslega kraftmikinn kost. Sprækir umhverfissinnar á þriðja æviskeiði komu í Alviðru – umhverfissetur Landverndar í Árnessýslu – í hádegismat. Ég ákvað að elda ítalskættaða lambakjötssúpu. Hún er matarmikil og bragðgóð. Notaði lambalæri, úrbeinaði, skar kjötið í 1-2 cm teninga og var ekki smámunasamur með skurðinn – ekki frekar en varðandi skurð á grænmetinu. Bein og afskurðinn sauð ég í potti til að ná kjötkraftinum og síaði í lokin vökvann frá og smellti honum í súpuna. Kryddun er persónulegt mál og ég nota chilli æ meira í svona súpur þó ég nefni það ekki í hráefnalistanum – það var svolítið af því í ítalska kryddinu – frá Campo di Fiori í Róm – sem ég notaði. Ég nota mun meiri hvítlauk fyrir fjölskyldu mína en listaður er – en hélt aftur af mér vegna tillitssemi við fíngerða bragðlauka fólks sem ég hef ekki eldað fyrir áður. Rauðvínssletta gefur líka meiri dýpt. Fyrir þau sem vilja bragðmikla súpu má líkja steikja nokkrar ræmur af smátt skornu bacon á pönnu og setja í súpuna síðustu mínúturnar.

Fyrir 6

Hráefni

1 kg súpukjöt

¼ hvítkálshöfuð, skorið fremur smátt

2 laukar, skornir

2 gulrætur smáskornar

½ blaðlaukur, skorinn í smáa bita

1 paprika skorin í bita

3 hvítlauksgeirar, saxaðir

1 knippi steinselja, söxuð

1 msk balsamedik

170 g tómatmauk (puré)

2 l vatn

1 dl orzo eða vermicelli (eða annað smágert pasta)

0.5kg blómkál – kjarni og stærstu greinar skornar frá og blómin losuð sundur.

1 msk ítölsk kryddblanda

Pipar og salt að smekk

Skreytt með steinselju og/eða graslauk

Kjötið sett í pott ásamt hvítkáli, lauk, gulrótum, blaðlauk, hvítlauk og hálfu knippinu af saxaðri steinselju. Kryddað með pipar, salti og kryddblöndunni. Balsamediki og tómatmauki hrært saman við hluta af vatninu og hellt yfir og síðan er afganginum af vatninu bætt út í. Hitað að suðu og látið malla í um 40 mínútur. Orzo (eða t.d. vermicelli) og blómkál sett út í og látið malla í 10 mínútur til viðbótar. Ausið í skálar og skreytt með steinselju. Gott og bragðmikið brauð fer vel með.  

Ekki þarf að orðlengja að Aldinfélagar tóku vel við og nokkrar hinna rösku kvenna báðu um uppskriftina – en enginn karlanna því þeir voru uppteknir við að ná sér í þriðju ábótina.

Myndina hér að neðan tók ég í eldhúsinu í Alviðru meðan ég eldaði og fíflamyndin hér að ofan var við heimreiðina. Blómabreiðan brosti við mér þegar ég var að svipast um eftir göngufólkinu. Takk fyrir komuna félagar í Aldin.

Þökkun Drottni því að hann er góður og miskunn hans varir að eilífu.