Greinasafn fyrir merki: Jón Kristjánsson Skógarkoti

Elín frá Skógarkoti og snúðar á þjóðhátíð

Kona mín og hennar fjölskylda eru komin út af Jóni Kristjánssyni og Kristínu Eyvindsdóttur í Skógarkoti í Þingvallasveit. Þau hjón áttu níu börn og eitt þeirra var Kristín, langamma Elínar Sigrúnar. Skógarkot lifði í sagnahafi fjölskyldunnar. Þegar við Elín hófum sambúð var Skógarkot mér kært og við gengum gjarnan þangað þegar við áttum leið um Þingvelli. Við höfum líka nokkrum sinnum gengið í Skógarkot á þjóðhátíðardegi með strákunum okkar. Síðast fyrir fimm árum og þá í glampandi sólskini. 

Á þjóðhátíð bakar Elín gjarnan og skreytir bakkelsið með fánum eða fánalitum. Í dag bakaði hún kanelsnúða og toppaði með hvítum glassúr, bláum og rauðum. Svo fórum við austur, Elín og systir hennar, synir og tíkin okkar var heiðursgestur. Við lögðum bílnum á bílastæðinu við Hakið, röltum niður Almannagjá, fórum að Peningagjá – Nikulásargjá og síðan götuna frá Þingvallabæ að Skógarkoti. Fíngerður úðinn var hressandi, fjöldi skógarþrasta og einn rjúpnakarri sungu af hjarta og birki- og blómailmurinn umvafði.

Í Skógarkoti var túngarðurinn dúkaður og fánum komið fyrir. Svo veiddi Elín upp bakkelsið og slegið var upp veislu. Nokkrar bandarískar og kanadískar dömur komu og skömmu síðar Þjóðverji og Ítali sem töluðu stórkostlega íslensku. Veitingarnar voru ríkulegar og Elín gekk til útlendinganna og bauð þeim kanelsnúða. Og það var eins og hún gengi um með altarissakramentið og útdeildi því þau tóku svo vel við og af djúpu þakklæti. Kannski varð þetta hápunktur Íslandsferðar þeirra þegar manna af minningahimni Skógarkots varð þeirra fæði. Elín fullyrti að Kristín formóðir hennar hefði fært ferðafólki næringu í fortíðinni. Þetta væri svona á Íslandi, gestrisni að hætti for-mæðra og -feðra væri enn fullgild. Þeim þótti merkilegt að snúðakonan væri ættuð af þessum gestrisnishól. Andi Kristínar var nærri og skógurinn andvarpaði af sögusælu.

Svo gengum við götuna til vesturs, þessa sem löguð var fyrir lýðveldishátíðina 1994. Á þeim tíma bjó ég á Þingvöllum og fræddi öll ungmennin frá Reykjavík sem voru send á morgnana til Þingvalla til að undirbúa hátíðina. Það voru góðir en annasamir dagar og gatan er enn góð og greiðfær – ég lofaði þau öll sem unnu gott verk á þeim tíma. Öxarárfoss brosti við okkur. Gangan var hressandi, við vorum alsæl. Gleðilega þjóðhátíð Íslendingar – vitjum Þingvalla og göngum um hraunið og vitjum dásemdanna. Jafnvel kanelsnúðar verða boðnir!  

Þjóðhátíðardagurinn, 17. júní, 2025.