Greinasafn fyrir merki: bogfimi

Skot í mark

skot í mark

Sumardagurinn fyrsti, kosningar og messudagur hafa fléttast saman. Í dag er Sara Karítas skírð og svo gifti ég hér í kirkjunni eftir hádegið á fimmtudeginum og allt hefur orðið að fléttu í mínum huga.

Sumardagurinn fyrsti er gjafadagur á mínum heimili. Drengirnir mínir fengu boga í sumargjöf. Boginn er fallegur, leðurbryddaður, úr góðum viði og fer vel í hendi. Drengirnir voru spenntir og fengu úthlutað skotsvæði. Ég hreifst af spenningi þeirra og vildi miðla þeim hvernig á boga er haldið, hvernig líkama er beitt, hvernig ör er haldið við streng og hvernig hún á að liggja. Bogmennska er list. Bogfimi þarfnast þjálfunar, spenna þarf boga hæfilega svo örin fljúgi rétt og í passandi sveig. Þegar skotið er um langan veg þarf að áætla fall örvarinnar miðað við fjarlægð og skotstyrk. Þessi viska bernskunnar rifjaðist upp við að kenna skottæknina.

Á fyrsta skotdegi voru drengirnir þó ekki tilbúnir til mikils náms. Þeir vildu helst bara skjóta og var alveg sama um skotstíl og tækni. Í upphafi var ekki þörf á mikilli kennslu heldur að taka þátt í gleðinni. Þjálfun, ögun og framfarir koma seinna og smátt og smátt. Nú, nokkrum dögum síðar, eru þeir tilbúnir til að læra ný trix og sjá bogmennsku í nýju ljósi. Þeir hafa gert sér grein fyrir takmörkum sínum og bætt skotmennskuna með því að læra og taka leiðbeiningum.

Markhittni verður ekki nema með æfingum, elju og þolinmæði. Bogfimi er líka mál hins innri manns og hvernig þessum tækjum er beitt gagnvart lífi og í umhvefi. Þetta skilja þau sem stundað hafa af kappi einhvera íþrótt eða agaða list. Að skjóta er lítið mál, að skjóta nærri marki er meira mál en að hitta í mark oft og reglulega er mál ögunar og samstillingar anda og líkama. Og þetta er baksvið umræðu um guðspjall og kosningar.

Í kjölfar kosninga
Dagurinn eftir kjördag. Við erum mörg búin fara “í kjósina” – eins og ferð á kjörstað er kölluð á mínu heimili – og skjóta okkar atkvæði í kassann í kjörklefanum. Þar vorum við ein og x-uðum í samræmi við okkar samfélagslestur, mark og mið. Í kjörklefanum vorum við ein en í úrslitum erum við þjóð. Við erum aðilar að vali og leggjum okkar til og skrifum okkar x en síðan er unnið úr samkvæmt lögum og leikreglum hefðarinnar.

Guðspjallstexti dagsins er hnyttinn og við hæfi á sunnudegi eftir kosningar. Í textanum segir: „Þér hafið ekki útvalið mig heldur hef ég útvalið yður.“ Kjósendur hafa útvalið – sett x-ið. Nú eru komin úrslit. Þau ber að virða. Markmið stjórnmála og þar með kosninga er að skipa málum og stjórn í samræmi við réttlæti og hlutverk fulltrúa almennings er að þjóna vilja fólks. Stjórnmálamenn eru þjónar. Aðferðin er að almenningur í landinu velur fulltrúa sína en það eru ekki stjórnmálaöflin sem eiga að velja sér Ísland.

Í guðspjallstexta þessa 4. sunnudags eftir páska er speki og hafdjúp visku sem hentar á tímanum að baki kosningum. Og hentar reyndar alltaf því boðskapurinn er: Elskið hvert annað. Niðurstaða, erindi og boðskapur kirkjunnar á þessum degi er elska, umhyggja og þjónusta. Og Jesús lagði meira segja svo mikla áherslu á ástina að hann minnti á hina algeru þjónustu sína. Hann væri tilbúinn að fórna sér, öllu, – líka lífinu. Lífið sjálft er hið mesta dýrmæti og þegar fólk er tilbúið að fórna lífinu verður ekki sterkar elskað.

Elska og þjónusta
Skiptir afstaða fólks í þjónustustörfum máli? Fólk getur gegnt opinberum störfum og lokið ýmsum verkum þó það hafi í sér litla umhyggju og sé jafnvel í nöp við þá sem það starfar fyrir. Fólk getur líka misskilið hlutverk sitt eða reynt að umbreyta því í annað en það er.

Stjórnmálastarf er þjónustustarf en ekki starf yfirráða. Það er starf í þágu samfélags og réttlætis þess. Embættisstörf eru störf í þágu annarra en ekki störf sem veita heimild til að stjórna stjórnunar vegna. Markmið ráðuneyta og opinberra stofnana er ekki að stýra málum eða til að veita embættismönnum möguleika til að láta ljós, snilli, og visku sína skína sem skærast. Hlutverk hins opinbera er stuðla að réttlæti, fara að lögum og hlýta vilja almennings í landinu og ganga erinda hans. Og það er ekki aðeins í skotæfingum ungsveina sem marks er misst. Svo er einnig í pólitík, í störfum hins opinbera, já hvarvetna þar sem fólk er – að skotið er fram hjá marki.

Því er ábending Jesú svo mikilvæg – boðið um elsku. Þjónustan verður ekki alger nema elskan stýri og móti. Elskan, kærleikurinn, þjónustuviljinn gerir kraftaverk í þjónustustarfi. Í nýjum stjórnarsáttmála ætti að vera elskuákvæði. Ráðherrar eiga að elska fólk í landinu en líta ekki á það sem stjórnviðfang. Stjórnvöld eiga að beita sér fyrir að samfélagi séð þjónað með kærleika og réttlæti að leiðarljósi. Ég óska eftir að næsta ríkisstjórn verði elskuleg stjórn – ástarstjórnin 2013-17.

Ungt fólk gekk fyrir altarið á fimmtudag og sagði já og svo kysstust þau hjartanlega. Þau eiga ástina í hjarta og sambandið blómstrar. Sara Karítas var borin að skírnarlauginni áðan og Guð segir sitt stjóra elskujá. Hún er elskuð og velkomin. Og það skiptir máli hvernig líf þessa fólks er og hverngi það lifir og fer með líf sitt.

Skotmennskan
Þegar ég fór að aðstoða skotmennina ungu og skoða bogfimi þeirra kom í ljós að þeir vildu vel, reyndu að skjóta vel. En þeir kunnu ekki bogfimi. Þeir gerðu mistök og uppgötvuðu að þeir gætu lært af öðrum sér til eflingar. Drengirnir verða kannski ekki jafnokar Kyoto-bogmanna, meistara bogfiminnar. En mér er í mun að mínir karlar læri að skjóta eins vel og þeim er fært, læri að samstilla hug og hönd, læri siðfræði bogmennskunnar og þar með gæti að því að meiða aldrei og særa aðra með ógætilegum skotum. Bogmennskan er ögunarmál. Svo er einnig um pólitíkina og samfélagsmál. Það verður ekki sátt í landinu ef stjórnvöld starfa ekki í anda umhyggju og réttlætis. Stjórnvöld eiga að hitta í rétt mark. Ef ekki – fer illa, eins og dæmin sanna í pólitík og samfélagsrekstri áratuganna.

Missa marks eða hitta
Gríska orðið að syndga, drýgja synd, er hamartía, άμαρτία. Það orð kemur upprunalega úr máli íþróttanna en rataði í heimspekirit t.d. Aristótelesar og einnig í Nýja testamentið. Hamartía merkir að skjóta fram hjá. Að syndga er að hitta ekki og vera misheppnaður. Þegar menn gera mistök í lífinu brenna menn af. Í einkalífinu, í vinnu og í samfélagi klúðrum við stundum málum og skorum ekki. Þá daprast lífslán og lífsgæði skerðast. Í pólitík er hægt að skjóta illa fram hjá, þá verður óréttlæti og hrun. Í stjórnsýslu er hægt að skjóta fram hjá þegar þjónustan verður ekki í samræmi við lög og réttlæti og tapar ástinni. Í einkalífinu getur þú syndgað þegar þú bregst þér eða öðrum, gerir rangt eða aðhefst ekki þegar þér er skylt. Í huganum missir þú marks, syndgar, þegar þér tekur rangar ákvarðanir.

Kosningar veita tilefni til ígrundunar um þjóðarkúltur og lífshætti. Þegar menn hitta ekki í afstöðu og samskiptum við aðra menn fer illa. Það er hamartía, skortur á fagmennsku og klúður. Verst er þegar menn halda fram hjá sjálfum sér og tapa þar með tengslum við Guð og lífið.

Í lífi og samfélagi gerum við oft mistök, tökum rangar ákvarðanir og pönkumst í röngum málum. Við gerum tilraunir sem mistakast og skjótum jafnvel langt frá markinu. Hvað er til ráða: Elskið, elskið, elskið. Þar er hin sanna pólitík, sanna bogmennska, samfélagssalvi og til blessunar. Ástin lifi – því hún er frá Guði. Skot og mark.

Amen

28. apríl, 2013 – 4. sunnudagur eftir páska.

Fjórði sunnudagur eftir páska (Cantate)

Textaröð: B

Lexía: 5Mós 1.29-33
Þá sagði ég við ykkur: „Óttist þá ekki og verið ekki hrædd. Drottinn, Guð ykkar, sem fer fyrir ykkur, mun berjast fyrir ykkur eins og hann gerði fyrir augum ykkar í Egyptalandi. Í eyðimörkinni sást þú hvernig Drottinn, Guð þinn, bar þig eins og maður ber son sinn hvert sem þið fóruð uns þið komuð á þennan stað.“ En þrátt fyrir þetta trúðuð þið ekki á Drottin, Guð ykkar, sem gekk á undan ykkur á leiðinni til að finna tjaldstað handa ykkur. Hann fór fyrir ykkur um nætur í eldi en um daga í skýi til að vísa ykkur veginn sem þið áttuð að halda.

Pistill: 1Jóh 4.10-16
Þetta er kærleikurinn: Ekki að við elskuðum Guð heldur að hann elskaði okkur og sendi son sinn til að vera friðþæging fyrir syndir okkar.
Þið elskuðu, fyrst Guð hefur elskað okkur svo mikið þá ber okkur einnig að elska hvert annað. Enginn hefur nokkurn tíma séð Guð. Ef við elskum hvert annað þá er Guð í okkur og kærleikur hans er fullkomnaður í okkur. Guð hefur gefið okkur anda sinn og þannig vitum við að við erum í honum og hann í okkur. Við höfum séð og vitnum að faðirinn hefur sent soninn til að vera frelsari heimsins. Hver sem játar að Jesús sé sonur Guðs, í honum er Guð stöðugur og hann í Guði. Við þekkjum kærleikann, sem Guð hefur á okkur, og trúum á hann.
Guð er kærleikur og sá sem er stöðugur í kærleikanum er stöðugur í Guði og Guð er stöðugur í honum.

Guðspjall: Jóh 15.12-17
Þetta er mitt boðorð, að þér elskið hvert annað eins og ég hef elskað yður. Enginn á meiri kærleik en þann að leggja líf sitt í sölurnar fyrir vini sína. Þér eruð vinir mínir ef þér gerið það sem ég býð yður. Ég kalla yður ekki framar þjóna því þjónninn veit ekki hvað húsbóndi hans gerir. En ég kalla yður vini því ég hef kunngjört yður allt sem ég heyrði af föður mínum. Þér hafið ekki útvalið mig heldur hef ég útvalið yður. Ég hef ákvarðað yður til að fara og bera ávöxt, ávöxt sem varir svo að faðirinn veiti yður sérhvað það sem þér biðjið hann um í mínu nafni. Þetta býð ég yður, að þér elskið hvert annað.