Heimkoma og heimþrá hafa blundað í mér liðna daga og merkingarsvið hugtakanna orðið til íhugunar. Ég ætlaði reyndar að drífa mig út í morgun til að mála húsveggina heima en morgunskúrirnar hindruðu þann ásetning. Í mér var óþreyja og mér til sefunar rifjaði ég upp dýptaróþreyju Ágústínusar í Játningum hans, þessa heimþrá hjartans, til þess sem var, er og verður.
„Þú skapaðir okkur til þín og hjarta okkar er órótt þar til það finnur hvíld í þér.“
Það er gaman að skoða merkingu orða og grískan er okkur guðfræðingum bæði heimahagar og almenningur. Orðið nostalgía er samsett úr nostos – heimkoma – og algos – sársauki. Það er sársaukafull löngun eftir heimkynnum, þrá eftir því að komast aftur til einhvers sem var. Nostalgía varðar það sem við misstum, eitthvað sem við skynjum í fjarska.
En trúarþrá er annað og meira en einföld heimþrá sálar. Hún er ekki nostalgía vegna fortíðar. Hún er líka framtíðartengd von. Hún er elpis – sú von sem væntir hins góða, t.d. lausnar, réttlætis, endurfunda og friðar. Hún býr í djúpum þess sem trúir að til sé sannleikur sem lýsir, kærleikur sem læknar og Guð sem kallar heim. Trú, von og kærleikur – πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη – 1Kor 13:13.
Trúarþráin er líka tilvistarþrá – þörf fyrir samhengi, tilgang og tengsl við það sem er meira en sjálf og heimur. Hún er ekki aðeins hugsun heldur jafnvel fremur hungur eftir því sem sefar, nærir og mótar lífið. Hún birtist sem óþreyja í sálardjúpum og kemur fram í von og vilja að veröldin hafi merkingu. Hún væntir heilinda þrátt fyrir brotinn heim, bölvun ofbeldis og hryllings manna. Hún bregst við tómhyggju og uppgjöf, líka hlutasókn í neysluæði og skeytingarleysi manna. Hún leitar lausna, réttláts friðar og sáttar. Og gleðidansins líka!
Trúarþráin virðist bæði nostos – heimþrá en líka elpis – von. Trúin snýr bæði aftur og fram, hefur rætur til fortíðar en opnar þó til framtíðar. Á blautum degi er skemmtilegt að vitja grískra hugtaka en vænta þurrksins samt. Já, dagurinn er opinn og lífið líka – og ég trúi að það sé þrungið merkingu, fegurð og tilhlökkunarefnum. Ég dansa “vonandi” með pensla og rúllur við húsveggi í dag og gleðst svo með mínu fólki í kvöld – og ævi mig þar með í himnaríkisvistinni.
- júlí 2025.